Kunar’da katliamın ve direnişin izleri hala duruyor

Yaklaşık 40 yıldır sömürgecilerin ve sözde hükümetlerin suçlarına tanıklık eden Afganistan'ın doğu vilayetlerinden biri olan Kunar’da, bir tarafta sömürgecilerin katliamlarının izleri bir tarafta da demokratik güçlerin izleri görülüyor.

BAHARİN LEHİB

Kunar – Afganistan’ın doğal güzelliğe sahip olan Kunar kentine gitmek üzere yola çıktık. Nari ilçesine geldiğimizde "Meryem Bahçesi" diye anılan geniş yeşil bir alana rastladık. Karşılaştığımız Tahira Faooq, bahçenin adına ilişkin hikâyeyi, “Meryem fakir ve topraksız bir kadındı. Bu bölgenin yakınında yaşıyordu. Oğullarının iş birliğiyle kuru bölgeyi verimli bir araziye dönüştürmeye karar verdi. O zamandan beri bu bahçeye bu isim verildi” şeklinde anlattı.

Biraz ilerledikten sonra yol kenarında Gölbedin Hikmitar'ın komutanlarından birine ait bir evi gördük. Gölbedin Hikmitar, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) "Hizb el-İslami" adında bir parti kurmuş ve bu süreçte çok sayıda kadın ve erkek aydını kaçırdıktan sonra katletmiştir. Gölbedin Hikmitar ve ona bağlı kişiler "Tizab" olarak biliniyordu. Tizablılar, okula giden ya da evin dışına çıkan kadın ve kız çocuklarına asitli saldırılarda bulunuyordu. Gölbedin Hikmitar diğer komutanlar gibi Rusya'ya karşı savaş sırasında çok sayıda insanın malını yağmalamak dahil çok sayıda suç işledi.

Her adımda Amerikan üsleri görülüyor

Nari ilçesinde ilerlerken eski hükümetin yüzlerce askerinin son 20 yılda Taliban tarafından katledildiği vadilerle karşılaştık. Kunar’a elektrik barajı inşa etmesi beklenen bir grup mühendis, Pakistan hükümetinin emri ve Taliban'ın iş birliğiyle katledildi. Kunar vilayeti güzergahına girdiğimizde her birkaç adımda bir Amerikan askeri üsleri görülüyor, en büyüklerinden biri Nari ilçesinde bulunuyordu, oysa Amerika Afganistan'a saldırdığında sloganlarından biri "terörle mücadele" idi. Ancak bu ilde ne kadar Amerikan askeri üssü varsa o kadar da Taliban ve IŞİD terör yuvası vardı ve yüzlerce insan hayatını kaybetti.

IŞİD’in tohumları askeri üstlerin birkaç adım ötesinde büyüdü

Amerikan askeri üslerinin varlığı, aynı zamanda bitkilerin büyümesini ve hayvanlardaki çeşitli hastalıkların çıkmasına neden oldu. Kullanılan kimyasal silahlar nedeniyle bu topraklardaki çocukların ve insanların hayatları felakete sürüklendi. Nari Panj mahallesi sakinlerinin anlatımlarına göre, Amerikalı askerlerle birlikte Amerika'dan Afgan bir kadın tercüman da bu üsse getirilmiş. Bir süre sonra bu ilçenin vadilerinde Amerikan askerleri tarafından tecavüz edildikten sonra katledilen kadınların cenazeleri bulunmuş. IŞİD'in tohumlarının Amerikan askeri üslerinden birkaç adım ötede büyüdüğü ve Amerikan güçleri tarafından desteklendiği de söyleniyor.

Demokratik güçler sayesinde kadınlar okuryazar oldu

Ruslara karşı verilen direniş savaşı sırasında bu vilayette halkın yaşadığı tüm sefalet ve baskıların yanı sıra, halkın iyi bir isimle andığı Nari ilçesinde demokratik güçlerin askeri üslerinden biri de vardı. Bu ilde hüküm süren tüm sefalete rağmen kadınların önemli bir oranının okuryazar olmasının nedenlerinden biri de buydu. Bu demokratik güçlerin rolü, bölgedeki kadınların iş birliğiyle okullar ve yollar inşa etmek olmuş ve kadınlar her zaman destekçilerinin önünde yer almıştır.