HADEEL Al-OMAR

İdlib – Türk devletinin işgali altındaki İdlib’de savaş nedeniyle çadır kamplarda kalan göçmenler, insanlık dışı koşullarda hayata tutunmaya çalışıyor. Kış mevsimi nedeniyle yaşam koşullarının daha da ağırlaştığı çadır kamplarda, göçmen aileler, ısınma malzemelerinin pahalı olması nedeniyle kalitesiz kömür, plastik, atık gibi zararlı maddelerle ısınmak zorunda bırakılıyor. Bu durum sağlığı olumsuz etkilediği gibi kimi zaman da ölümlere neden olabiliyor.

4 çocuk zehirlendi 3 çocuk uyurken hayatını kaybetti

22 Aralık 2023'te tarihinde de benzer bir olay yaşandı. İdlib'in kuzeyindeki Maarat Misrin şehrinin batısındaki Al-Tah Kampı’nda aynı aileden en küçüğü 3 aylık, en büyüğü ise 4 yaşında olan 4 çocuk kullanılan sobadan çıkan zehirli gazla zehirlendi. 22 Aralık 2023 tarihinde yaşanan olayda zehirlenen çocuklar, kaldırıldıkları hastanede yapılan müdahale ile kurtarıldı. 15 Ocak’ta ise Atma Kampı’nda bir ailenin 3 çocuğu sobadan sızan zehirli gaz nedeniyle hayatını kaybetti. Çocukların akrabalarından 45 yaşındaki Lina Al-Suwaid, “Çocukların uyuduğu çadırda kömür yanıyordu. Kömürün dumanının çadıra sızması nedeniyle her 3 çocukta uykularında hayatlarını kaybettiler. Yandaki çadırda da aynı durum yaşandı” dedi.

‘Aileler ısınmak için plastik, kömür, lastik kullanıyor’

Ailelerin maddi olanaksızlıklar nedeniyle kaliteli kömür alamadığını vurgulayan Lina Al-Suwaid, “Bu durum da birçok aile için tehlike oluşturuyor. Aileler çocuklarını biraz da olsun ısıtmak için plastik, kömür, atıklar, aşınmış lastikler ve ayakkabıları kullanıyor. Bu tür ısınma malzemeleri bölgede birçok ölüme yol açıyor” şeklinde konuştu.

‘Karbon monoksit en tehlikeli gaz’

Toplum sağlığı çalışanı 38 yaşındaki Maram Al-Sheikh, karbon monoksitin (CO) en tehlikeli emisyon türü olduğunu belirterek, renksiz ve kokusuz olması nedeniyle kolayca fark edilmediğini anlattı. Karbon monoksit gazının solunmasının zehirlenmeye ve ölüme yol açtığına dikkat çeken Maram Al-Sheikh, bu gazın ortaya çıkma nedenlerine ilişkin şunları aktardı:

“Kötü malzemelerin kullanılması, ısıtıcıların hava ve oksijenin girişini zorlaştıracak şekilde kapalı yerlerde bulunması, bacaların temiz olmaması. Karbon monoksite maruz kalan bir kişide ortaya çıkan en belirgin özellikler, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, halsizlik, zihinsel karışıklık, sinir sisteminde fonksiyon bozuklukları, bayılma, kalp yetmezliği. Bu belirtilerin ardından zehirlenme ölümle sonuçlanabiliyor.”

‘Mekan hemen havalandırılmalı’

Bu ölümcül gaz fark edildiğinde mekanın derhal havalandırılması gerektiği uyarısında bulunan Maram Al-Sheikh, “Rahatsızlıklara neden olan ısı kaynağı ve karbon monoksit gazının etkileşime girebileceği diğer kaynaklar söndürülerek acil ve hızlı önlemlerle giderilmeli. Başta çocuklar, solunum yolu hastaları, yaşlılar, hamileler, özel ihtiyaçları olan kişiler olmak üzere herkes mekandan uzaklaştırılmalı ve derhal ambulans çağırılmalı” dedi.

‘Havalandırma girişi bulunmalı’

Isıtıcıların bulunduğu alanlarda havalandırma girişinin bulunmasının ve drenaja uygun olmasının önemine dikkat çeken Maram Al-Sheikh, zehirlenmeye karşı şu önlemleri sıraladı:

“Isıtıcılar uyurken yanık bırakılmamalı. Baca bakım ve temizliği iyi yapılmalıdır. Isıtmada sağlıksız ve güvensiz malzeme kullanımı boğulma ve solunum sisteminde hasara yol açmasının yanı sıra evlerde ve çadırlarda yangın çıkmasına, bazen ölümlere ve ciddi yaralanmalara yol açabiliyor. Güvenlik prosedürlerinin ve farkındalığın olmaması da bu vakaların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Bu kazaların ve tehlikelerin çoğu önemlidir.”