RONAHÎ NÛDA/EBÎR MİHEMED

Qamişlo- Kuzey ve Doğu Suriye’de devrimle birlikte geliştirilen Demokratik Ulus temelini komünlerden alıyor. 19 Temmuz 2012’de devrimin başlaması ardından birçok bölgede komün ve meclisler kuruldu. Zamanla komünler ve sistem kendisini çok daha fazla geliştirdi. Bugün Kuzey ve Suriye’nin hemen her şehrinde onlarca komin örgütlenmiş durumda ve halk bu komünlerde sorunlarını çözüyor ve proje üretiyor.

Kuzey ve Doğu Suriye’nin Qamişlo Kantonu’ndaki komünleri ve Halk Meclisi’ni ziyaret ederek bilgi aldık. Komünlerde yer alan kadınlar çalışmalarını ve komün sistemini değerlendirdi.

Devrimle birlikte komünler kuruldu

Rojava Devrimi ile Kuzey ve Doğu Suriye’de halk komünler etrafında örgütlenmeye başladı. Kuzey ve Doğu Suriye'nin köy, mahalle ve şehirlerinde kurulmuş olan komünler, demokratik ulus, özgürlük, eşitlik ve adalet temelinde toplumsal örgütlenmesini geliştirdi. Komünler aracılığıyla halka maddi ve manevi destekler sunulurken, çalışma yaşamı, halkın kış aylarında zorluk yaşadığı yakıt ihtiyacı, sağlık ve hijyen gibi konular üzerinden hizmetler sunuldu. Kuzey ve Doğu Suriye topraklarında halk, komünler sayesinde kendi kendini yönetebilmekte ve toplumlarını örgütleyebilmektedir.

Komün 8 komite üzerinden örgütleniyor

Kuzey ve Doğu Suriye'nin tüm şehirlerinde halkın kendi kendini yönettiği bir komün sistemi oluşturulmuş durumda.  Qamişlo şehrinde 102 komün var. Ayrıca bağlı beldelerde ve Girbawi Köyü’nde toplamda 62 komün, Tenurê beldesine bağlı köylerde ise 36 komün örgütlü. 

2011 yılında komün kendini halkevi üzerinden örgütledi, 2016 yılında Halk Meclisi'nin kurulmasının ardından komün Halk Meclisi'ne bağlandı. Komünler ekonomi, savunma, sağlık, kültür sanat, eğitim, kadın, özsavunma ve gençlik gibi 8 ana kolda örgütleniyor.

‘Esas çözüm mekanizması komündir’

Qamişlo şehri Halk Meclisi Eşbaşkanı Hüriye Şemdîn, komünlerin oluşumu ve komünlerin rolüne ilişkin görüşlerini şöyle dile getirdi: "Önder Apo'nun fikirleri ve felsefesi sayesinde Rojava Kürdistan'da komünler örgütlendi.  Komünlerle hedefimiz insanlarımızın kendi sorunlarını kendilerinin çözebilmesi ve kendi projelerini geliştirebilmeleri. Bu 8 komite sorunların çözümünde etkili oluyor.”

Sorunların komünlerde çözüme kavuşmadığı durumlarda Halk Meclisi’ne iletildiğini kaydeden Hüriye Şemdîn, “Temennimiz insanlarımızın kendi toplumlarını esas alarak komün ruhunu hayatlarında ve toplumlarında inşa etmeleridir. Halk Meclisi olarak ne gerekiyorsa yapıyoruz. Komünler, Rêber Apo'nun fikirleri ve felsefesi sayesinde kuruldu.  Önder Apo’nun komünlere ilişkin birçok değerlendirmesi var. Karar yeri toplumdur ve temeli halktır” diye konuştu.

‘Komün adını şehit oğlumdan aldı’

Helîma Silêman Hecî de, Qamişlo’nun Xerbi Mahallesi’nde kurulan Şehit Berxwedan Komünü’nde yer alıyor. Helîma Silêman Hecî, “Komün adını şehit oğlumdan aldı. Komün olarak elimizden geleni yapıyoruz. Yürüyüş, tören, eğitim gibi tüm faaliyetlere öncülük ediyoruz. Tüm işlere dahil oluyoruz ve çalışmalarımız başarılı bir şekilde ilerliyor. Şehit Berxwedan Komünü 2011 yılında kuruldu. Kurulduğu günden bugüne kadar birçok başarılı projeye imza attı. Ayrıca burada halka kömür, akaryakıt ve gaz dağıtıyoruz. Bir sorun çözülmediği zaman sorunu mahalle meclisine götürüyoruz” sözleriyle çalışmalarını anlattı.

Komünlerde en aktif olan kadınlar

Komüne katılımların gönüllülük düzeyinde olduğuna dikkat çeken Helîma Silêman Hecî, "Çözüm yeri komündür, bu yüzden insanlar komüne yönelir ve tüm sorunlarını orada çözerler. Çalışmalarımızı yaptığımız yeri 08.00'de açıyoruz ve 13.00’e kadar faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Komünde eşbaşkanlık sistemi var. Arşiv tutuyoruz ve herkes kendi işine odaklanıyor. Topluluktaki herkes komünün bir üyesidir. Toplulukta yer alan insanlar gönüllü olur ve topluluklarına hizmet eder. 12 yıldır Rojava Kürdistan'da bir devrim yaşanıyor ve devrim sayesinde bugünkü komün kuruldu. Bugün Önderliğimiz, şehitlerimiz ve ülkemiz için çalışıyoruz. Kadınların toplumdaki rolü çok önemlidir, komün çalışmalarına da en fazla kadınlar katılıyor. Şimdi Sulhê’de de dört kadın bir erkek çalışma yürütüyor” dedi.

‘Halkın yaşadığı tüm sorunlar çözüldü’

Qamişlo şehrinin Siyahî Mahallesi’nde Şehit Elî Komünü Eşbaşkanı Şaha Emîn Hesarî ise yürüttüğü çalışmalar hakkında şu bilgileri paylaştı: “Dört yıldır komünlerde yerimi alıyorum ve benim için çok güzel bir deneyim olduğunu söyleyebilirim. Rejim döneminde halk baskı altındaydı ancak devrimle birlikte halkın yaşadığı tüm sorunlar çözüldü. Artık halk komünün kurulmasından memnun ve komünün halk, halkın da komün olduğunu biliyor. Eşbaşkanlık sistemini esas alıyoruz. Kadın ve erkek eşit çalışıyor yani cinsiyet farkı yok ve demokrasi var diyebiliriz. Bir eşbaşkan hazır olmadığında diğer eşbaşkan işi yönetiyor ve işler yarıda kalmıyor. Komünler olmasaydı çok fazla karışıklıklar yaşanacaktı ve insanlar sorunlarını çözmek için nereye gideceklerini bilmezdi. İnsanlar artık çok rahat ve sorunlarını komünler aracılığıyla çözüme kavuşturuyor.”

Şaha Emîn Hesarî, daha da gelişmeyi istediklerini belirterek “İnsanımızın topluluklardaki tüm sorunlarını çözeceğini ve iyi bir kalple yerlerine gideceğini umuyoruz. Halkımıza her zaman saygı duyacağız çünkü bu komünler şehit kanlarıyla inşa edilmiştir. Bugünkü sistemimizi kurmak için binlerce şehit canını verdi, biz de onlara layık olacağız. Önder Apo’nun komünler konusunda birçok değerlendirmesi var. Biz de Önder Apo’nun fikirleri temelinde komünlerimizi daha fazla geliştireceğiz” diye konuştu.