DİREN ENGÎZEK 

Qamişlo- Kuzey ve Doğu Suriye’nin Qamişlo kentinde kadınlara hukuki olarak destek sunan Kadın Haklarını Koruma ve Araştırma Merkezi, 2019 yılından bu yana çalışmalarını yürütüyor. Kadın Haklarını Koruma ve Araştırma merkezi yönetiminde yer alan Şirin Çori bugüne kadar birçok kadına hukuki destek sunarak yardım ettiklerini belirterek, yürüttükleri çalışmaları anlattı.

‘Kadınları hakları konusunda bilinçlendirmeye çalışıyoruz’

Kadın Haklarını Koruma ve Araştırma Merkezi’nin 2019 yılında faaliyet yürütmeye başladığını dile getiren Şirin Çori, “Çalışmalarımız üç şekilde yürüyor. Kamplarda kadınlar ile çalışıyoruz. Türk devletinin işgal ettiği alanlardaki kadınlara dönük işlenen suçları belgeliyoruz. Kadınlara dönük ölüm, kaçırılma, yaralanma gibi olayları takip ediyoruz. Aynı zamanda seminerler ve atölyeler ile eğitim çalışmaları yapıyoruz. Çalışan ya da çalışmayan tüm kadınları hakları konusunda bilinçlendirmeye çalışıyoruz.” dedi.

Merkezin bir şubesinin de 2022 yılında Belçika’da açıldığını ifade eden Şirin Çori, Hasekê, Tabka, Rakka, Halep ve Şam’da da üyelerinin olduğunu sözlerine ekledi.

‘Kadına yönelik işlenen suçları belgeliyoruz’

Şirin Çori, merkezlerinin açıldığından bu yana kadınlar ve çocuklar için panel, seminer gibi eğitim çalışmaları yürüttüklerini belirterek, “Özellikle kadınlara bireysel haklarını anlatma üzerine, kadınların psikolojileri, kriz yönetimi, ekonomi gibi konular üzerinden atölye çalışmaları yaptık” diye konuştu. Ayrıca “Her yıl kadınlara uygulanan şiddete ilişkin dosyalar hazırlıyoruz” diyen Şirin Çori, konuşmasının devamında şunları söyledi:

“En önemlisi de Türk işgalinin olduğu bölgelerde kadınlara dönük işlenen suçları; öldürme, kaçırma ve yaralamaları belgeliyoruz. Türk devletinin işgal ettiği bölgelerden birçok haber bize geliyor. Kadınların burada durumları çok kötü. Her gün öldürülüyorlar, kaçırılıyorlar, işkence görüyorlar çok fazla baskı var üzerlerinde. Bu bölgelerde kadına yönelik işlenen suçlara ilişkin iki dosya elimizde var. Bunun yanında işgal edilen bölgelerde her yıl işlenen suçların bilançosunu çıkartıyoruz.”

Kamplardaki kadınların durumu

Şirin Çori, Türk devletine bağlı çete gruplarının işkencesi ile yaşayan kadınlar için dosya hazırlayıp uluslararası insan hakları mahkemelerine gönderdiklerini ancak bu mahkemeler tarafından herhangi bir dava açılmadığına da işaret etti. 2019 yılında Türk devletine bağlı çeteler tarafından katledilen Hevrin Xelef dosyası için başından beri çalıştıklarını vurgulayan Şirin Çori, “Dosyayı Uluslararası ceza mahkemesine gönderdik. Ret cevabı geldi. Sadece yanlarına kaydettiler” dedi. 

Şirin Çori, özelde kamplarda çalışma yürüttüklerini söyleyerek şu bilgileri paylaştı: “Roj Kampı’nda çalışma yürütüyoruz. 240 kadın ile görüştük. Kamptaki kadınları üç biçimde ele alıyoruz. Birincisi radikal olanlar ki bunlar bilerek ve isteyerek DAİŞ’e katılmışlardır. Bir bölümü evli olduğu erkekler DAİŞ’e katıldığı için İslami kurallara göre buraya gelenler ve kandırılıp getirilen kadınlar. Bu son grup radikal olan gruptan çok korkuyor.”

‘Çocukların eğitimlerini örgütlemeye çalışıyoruz’

“Kamplarda yaşayan bu kadınlara destek olmak ve onların sağlıklı bir şekilde geri dönmesini sağlayabilmek için kimi uluslararası insan hakları kuruluşları ile anlaşma imzaladık” şeklinde konuşan Şirin Çori, IŞİD’li kadınların durumunun çok yönlü eğitimlerden geçerek bir çözüme ulaşabileceğine vurgu yaptı. Roj Kampı’ndaki çocuklar için de özel çalışmalar yürüttüklerinin altını çizen Şirin Çori, “Roj Kampı’nda başta 300 çocuğa sonrasında 160 çocuğa destek sunuldu” dedi. Şirin Çori, çocuklar için yapılan etkinlik ve çalışmalar hakkında şu ifadelere yer verdi:

“Kamplarda kalan çocuklar için çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Uluslararası çocukları koruma örgütleri ile bu çocuklara rehberlik ve psikolojik destek sunuyoruz. Çocukların durumu çok iyi değil. Çocuklar eğitim görüyorlar ama ailelerinde aşırı radikal İslamcı tutumları görünce tekrardan değişiyorlar. Bu kampta kadınlara da kadın ve özgürlük, kadının hakları, kadınların aile yönetiminde önemi, İslam da örtünme gibi konularda seminerler veriyoruz. Kadınların ve çocukların eğitimlerini örgütlemeye çalışıyoruz.”

‘Kamplarda yaşayan kadınlara destek olunmalı’

Kadın Haklarını Koruma ve Araştırma Merkezi olarak planlamalarını anlatan Şirin Çori, “Kadınlara haklarını anlatan seminer ve eğitim çalışmaların kurumlarda, çadırlarda ve köylerde devam edecek.  Kadınlara dönük yaşanan hukuk dışılıkları belgeleyeceğiz. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kadınlar için çıkarttığı 1325 sayılı kararın uygulanması için bilgilendirme çalışmalarımız devam edecek.” dedi.

Şirin Çori, kamplarda yaşayan kadınlara atıfta bulunarak sözlerini şu şekilde sonlandırdı: “Kadınlar ve uluslararası örgütler özelde kamptaki kadınlara destek olmalıdır.”