RAFIF ESLEEM

Gazze- Gazze'nin geleceğine dair süren tartışmaların ortasında, "Yeşil Refah" adlı bir proje gündeme geldi. İsrail ve ABD ortak planı olarak sunulan bu proje, Refah’ın doğusunda inşa edilecek yeni bir şehir olarak tanıtılıyor. Yüzeyde insani amaçlarla hazırlanmış gibi görünen proje, Hamas’a bağlı olmayan Filistinlilere konut, okullar, sağlık merkezleri ve iş imkanları sağlamak üzere tasarlandığı belirtiliyor.

Ancak birçok kişi, bu pembe tablonun ardında daha derin siyasi ve güvenlik hedeflerinin yattığını düşünüyor. Şehrin inşa edileceği alan rastgele seçilmedi. "Yeşil Refah", Gazze Şeridi’nin yarısından fazlasını kapsayan ve İsrail kontrolündeki “Sarı Hat” bölgesinde yer alıyor. Filistin perspektifinden bakıldığında, proje bir umut şehri değil, Gazze’yi ikiye ayırma girişimi olarak görülüyor: biri İsrail kontrolündeki “yeşil” bölge, diğeri ise Hamas’ın etkisi altındaki “kırmızı” bölge. Bu adım, Filistin toplumunu yeniden şekillendirmek ve direnişin temelini oluşturan ulusal bağları zayıflatmak için yeni bir ortam yaratma planının parçası olarak değerlendiriliyor.

Proje Refah’ın bir kısmını kapsıyor

Siyasi araştırmacı Joan Saleh, geçen Ekim ayında ilan edilen ateşkesten sonra İsrail medyası tarafından desteklenen “Yeşil Refah” projesinin, Gazze Şeridi’nin güneyinde Refah şehrinin bir bölümünü kapsadığını belirtti. Joan Saleh, projenin Hamas yönetimi altındaki sakinleri yeniden yerleştirmek amacıyla ABD yönetimiyle koordineli olarak geliştirildiğini kaydetti.

Joan Saleh, 64 kilometrekarelik Refah alanının tamamının projeye dahil edilmeyeceğini, silahlı grupların kontrolündeki bazı bölgeler ile İsrail kontrolü altındaki diğer alanların kapsam dışında bırakılacağını ifade etti. Joan Saleh, geriye kalan 40 kilometrekarelik alanın ise, İsrail yetkililerinin bir milyondan fazla kişiyi barındırabileceğini öne sürdüğü bir şehir inşası için planlandığını aktardı. Joan Saleh, ancak mevcut nüfus verileri ve temel ihtiyaçlar dikkate alındığında bu planın imkansız ve mantıksız olduğunu vurguladı.

‘Şimdilik sadece vizyon önerisi’

Joan Saleh, sözlerine şöyle devam etti:

“Yeşil Refah şehir planı şimdilik sadece kağıt üzerinde var. Gazze Şeridi’nin tamamı hala enkaz içinde ve şehrin inşası, enkazın temizlenmesiyle başlayıp kanalizasyon sistemleri, okullar gibi temel altyapı ile birlikte ‘karavan’ olarak bilinen mobil evlerin kurulması gibi birkaç aşamada gerçekleşecek. Çünkü bir şehir bir gecede inşa edilemez. Gazze Şeridi’ndeki yeniden yapılanmadan sorumlu bağışçılar ve ülkeler, yeniden yapılanma için yeterli fon bulunmadığı gerekçesiyle böyle bir şehir inşa etme fikrini kabul etmiyor. Dahası, aşırı sağ kanat, şehrin inşasını İsrail güçleri ve askerleri için bir yük olarak görerek karşı çıkıyor. Bu nedenle proje, şimdilik Gazze Şehri için sadece yeni bir vizyon önerisi olarak değerlendirilebilir.”

‘Bir bilinmeyene doğru yolculuk’

Joan Saleh, Refah’ın inşası için önerilen modelin uygulanması ve sakinler tarafından kabul edilmesi durumunda, bunun bilinmeyene doğru bir yolculuk anlamına geleceğini ve vatandaşlar arasında paniğe yol açacağını söyledi. Joan Saleh, şehrin inşasını engelleyen bazı faktörler olduğunu, bunların arasında yeniden yapılanma süreci ve sakinlerin kente giriş yöntemlerinin bulunduğunu açıkladı. Ayrıca hukuki açıdan da bir engel bulunduğunu aktaran Joan Saleh, çünkü şehir içindeki arazilerin, Al-Mawasi’deki devlet arazilerinin aksine, kaçmak zorunda kalan sakinlerin özel mülkiyetinde olduğunu belirtti.

‘İsrail’e göre burası terörden arındırılmış bir bölge olacak’

İsrail medyasında yer alan haberlere dikkat çeken Joan Saleh, “Şehre giriş sıkı güvenlik kontrollerine tabi olacak. Hamas ile bağlantısı olan hiç kimse buraya giremeyecek, çünkü İsrail’e göre burası terörden arındırılmış bir bölge. Bölge şu anda silahlı milisler tarafından kontrol ediliyor ve hakkında çok az şey biliniyor. Gazze Şeridi’ndeki yeniden yapılanma ise karmaşık ve çözülmemiş sorunlarla bağlantılı. Yeniden yapılanma, Hamas’ın bölgede varlığının devam etmesine bağlı, çünkü Hamas olduğu sürece binalar yeniden inşa edilse de tekrar bombalanabilir. İsrail ise yeniden yapılanmayı, Hamas’ın Gazze’de silahsızlanmasına bağlamış durumda” ifadelerinde bulundu.

Joan Saleh, yeniden yapılanma konferanslarında ortaya çıkanların, Gazze Şeridi’nin yeniden inşası için hala net bir plan veya vizyon bulunmadığını gösterdiğini belirtti. Joan Saleh, bu nedenle saldırılar sonucu evlerini kaybeden sivil halkın insana yakışır konut hakkı güvence altına alınana kadar, bölgedeki durumun değişmeyeceğini vurguladı.