RONAHÎ NÛDA

Qamişlo- Tahran’da 16 Eylül 2022 tarihinde henüz 22 yaşında olan Jina Mahsa Amini, ‘ahlak polisleri’ tarafından başörtüsünü düzgün takmadığı gerekçesiyle katledildi. Jina Mahsa Amini’nin katledilmesi tüm ülkede öfkeye neden olurken, kadınlar öncülüğünde “Jin, jiyan, azadî” sloganıyla İran ve Doğu Kürdistan kentlerinde halk ayaklanması başladı. İran ve Doğu Kürdistan kentlerinde başlatılan halk ayaklanması tüm dünyada da destek gördü. Kuzey ve Doğu Suriye’de kadın hakları savunucuları, ayaklanmanı birinci yıl dönümünü değerlendirdi.

‘Hep birlikte kazanacağız’

Demokratik Birlik Partisi (PYD) Genel Kurul Üyesi Perwîn Yûsif, kadınların devrime öncülük ettiklerini ve bir tarih yazdıklarını belirterek şöyle konuştu:

"Rojava Kürdistan devriminin ruhuyla bizler Doğu Kürdistan ve İran ayaklanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Jina Amini'nin çığlığıyla tüm kadınlar ve halk isyana katıldı. Halkın ve kadınların birliğiyle kutsal bir devrim başladı. Doğu Kürdistan-İran devrimini Rojava Kürdistan'dan takip ettiğimizde bize büyük sevgiyle yaklaşıyorlar. İnsanlar artık rejimin yıkılmasını ve Ortadoğu'da değişim ve dönüşümlerin yaratılmasını istiyorlar. Demokratik bir Ortadoğu istiyoruz, insanlar bir arada ortak bir yaşam sürsün istiyoruz. Kadınlar bir devrime ve yeni bir tarihe öncülük ediyor. ‘Jin, jiyan, azadî’ isyanının birinci yılını kutluyor ve bu isyanı hep birlikte kazanacağımızı söylüyoruz.”

‘Kadınların isyanı durmayacak’

Rojava Kongra Star Koordinasyon Üyesi Remziye Mihemed, Jina Mahsa Amini’yi anarak, isyanın birinci yılını kutladıklarını belirtti.  Remziye Mihemed, “Doğu Kürdistan'dan Kuzey Kürdistan'a, Güney Kürdistan'dan Batı Kürdistan'a kadar tüm kadınlara yönelik eylemler Kürt kadınları şahsında gerçekleştiriliyor. Özellikle Şengal'de kaçırılıp pazarlarda satılan Êzidî kadınlarla, bugün de Efrin ve Serêkaniyê'de kadınlara yönelik eylemler aynı şekilde devam ediyor. Kadınlara yönelik bu eylemler insanlık dışı eylemlerdir. Dolayısıyla bu eylemlere karşı kadınların isyanı durmayacak ve kadınların mücadelesi ve direnişi daha da güçlenecektir. Kadınların dayanışması ve birliği, işgale karşı mücadeleyi yükseltmeye devam edecektir. Kadınların direnişi ve mücadelesi tüm kadınları özgürleştirecektir" şeklinde konuştu.

‘Devrim ateşi yeniden alevlendirilmeli’

Jineoloji Akademisi Üyesi Buhar Ewrîn de “Jin, jiyan, azadî” sloganıyla başlayan isyanının dünyaya nasıl yansıdığını şöyle ifade etti:

"Doğu Kürdistan ve İran’da kadınlar baskı altında yaşıyor. Bu isyan, kadınların demokratik taleplerini, kadın özgürlüğünü, özgür yaşama hakkını ifade etmeleri için büyük fırsat yarattı. ‘Jin, jiyan, azadî’ sloganı da bu isyanın felsefesi, yol haritası ve bakış açısıdır. Aynı zamanda bu slogan sadece İran ve Doğu Kürdistan ile sınırlı kalmadı, tüm dünyaya yayıldı. Bu isyanın temel özelliklerinden biri kadınların liderliğiydi. Bu isyan tüm mazlum halkların haklarını talep etmesine neden oldu, bunlardan biri de İran'ın yıllardır zalim ve eşitsiz yönetimiyle karşı karşıya kalan Beluclardı. Bir diğer başarı ise eşitlik arzusu ve halkların birliğinin sağlanmasıydı. Bu süreçte Kürt ve Beluci halkı çok güçlü bir destekle birbirini tamamladı. Artık İran halkının bilgi düzeyi artık bu zulüm ve baskıyla yaşamak istemeyecek seviyeye ulaştı. ‘Jin, jiyan, azadî’ sloganı Ortadoğu'da Kadın Devrimi’nin manifestosu oldu. Devrimin yıl dönümünde devrim ateşi yeniden alevlendirilmeli, halk özgürlük ve eşitlik talebiyle ortaya çıkmalıdır. Artık İran halkının bilgi düzeyi artık bu zulüm ve baskıyla yaşamak istemeyecek seviyeye ulaştı.”

‘Halkın özgür iradesinden korkuyorlar’

Demokratik Suriye Meclisi (MSD) Yürütme Kurulu Üyesi Dalya Henan, isyanla birlikte birlerce aktivistin işkenceye maruz kaldığını belirtti. Dalya Henan, “Bugün İslam adı altında onlarca yönteme başvuruyorlar ve bu yöntemler altında kadınları hedef alıyorlar. Diktatörlerin, kadın iradesini, toplumun eşitliğini, toplum yapılarını kabul etmeyen zihniyetin sonucunda Jina Mahsa Amini'nin başına neler geldiğini hepimiz biliyoruz. İsyanın devam ettiği ve halkın mevcut diktatöre karşı mücadele verdiği bir yıl oldu. Ne yazık ki bugün uluslararası güçlerin halkın tutumu ya da halka verdiği destek konusunda sessiz kaldığını görüyoruz. Herkes biliyor ki, Doğu Kürdistan halkı haklarını alırsa her yeri etkileyecektir. Dolayısıyla halkların birliğinden ve eşitliğinden korkuyorlar bu yüzden soykırım politikalarını uyguluyorlar. Devletler arasında ne kadar çatışma olursa olsun, özellikle İran'la ne kadar çatışma olursa olsun devletlerin İran'a karşı herhangi bir işlem yapmadığını görüyoruz. Herkes özgür halkın iradesinden ve özgür kimliğinden korkuyor. Bu eylemin amacına ulaşacağı ve toplumun özgürlüğünün garanti altına alınacağı kanaatindeyiz" şeklinde konuştu.

‘Kadın Devrimi’ne sahip çıkacağız’

Kuzey ve Doğu Suriye Hîlala Zêrin Üyesi Mizgîn Çolax ise, ayaklanmanın başarısına desteğini şöyle paylaştı:

"Öncelikle İran devrimini selamlıyor ve Jina Mahsa Amini’yi de anıyoruz. Doğu Kürdistan ve İran devrimi Jina Mahsa Amini'nin katledilmesiyle başladı ve bugüne kadar pek çok kadın bu devrime öncülük etti. Rojava Kürdistan devriminin bir Kadın Devrimi olduğunu söylediğimiz gibi, Doğu Kürdistan devrimi de kadınların önderliğiyle başlamıştır. Jina Mahsa Amini ile başlayan devrim tüm küresel kadın devrimine örnek olacağını söylüyoruz. Bizlerde kültür ve sanatımıza sahip çıkan kadınlar olarak Kuzey ve Doğu Suriye’den Doğu Kürdistan ve İranlı kadınları destekliyoruz. Bizler hangi alanda olursak olalım Kadın Devrimi’ne sahip çıkacağız.”