LARA GEWHERİ

Mahabad – İran'da sistem değişikliği talebiyle ayaklanma dördüncü ayında devam ediyor. İran ve Rojhilatê Kürdistan’da genel grev çağrılarını devletin polis ve askerleri bastırmaya çalışıyor. Son protestolarda yapılan çağrılar üzerine çoğu şehirde esnaflar kepenklerini kapattı. Dükkanların kapatılması İran'daki siyasi ve ekonomik sistemi bozarken, rejim güçleri özellikle sivil itaatsizliğin gelişmesinden büyük korku duyuyor. Esnafların bu siyasi bilince sahip olması ve dayanışma içinde hareket etmesi İran’daki ayaklanmanın gücünü gösteriyor. Esnafın önce Rojhilat Kürdistan'ındaki infazları protesto etmek için greve gitti ve daha sonra kepenk kapatmak yavaş yavaş politik bir tavır geleneği haline geldi.

Mahabad’da birçok dükkan mühürlendi

Ülke çapında gerçekleşen grevlere katılan Mahabad'daki çok sayıda dükkan rejim güçleri tarafından mühürlendi. İran devlet polisleri ertesi günde iş insanlarına ait çarşıları, iş merkezlerini ve bazı dükkanları bastı. Şapur Caddesi'nde bulunan ve çoğu kuyumcu olan dükkan sahipleri Rejim Danışma Bürosu'na çağrıldı. Yapılan görüşmede esnafın piyasayı durdurmaları halinde dükkanlarının mühürlerinin kaldırılacağına dair söz verildi. Bazı esnaflar ise polisler tarafından telefon aracılığı ile görüşmeye çağrıldı. Görüşmeyi reddeden esnafların banka hesapları bloke edildi. Polisler farklı yetkilerle birçok dükkanı 10 günlük süreyle mühürledi. Bu esnaflardan biri mührün resmini ve pazarlamacıların greviyle ilgili haberleri yayınladığı için tutuklandı. İş insanları ve pazarlamacılar 60 ila 100 milyon tümen gibi ağır cezalar ödemek zorunda kalıyor.

‘İnsanlar orduya ait zincir mağazalarda alımlarını azalttı’

Ajansımız, Mahabad’da esnaflarla görüşme gerçekleştirdi. Mahabad pazarındaki protestocu işletmelerden biri olan H.B. "Biz eskiden çek ve kredimizle Tahran pazarlarından alışveriş yapardık ama bir süredir Tahran ve diğer şehir pazarcıları arasında Mahabad pazarcılarının iflas ettiği söylentileri var. Bu da Tahran ve Tebriz ile eskisi gibi anlaşma yapmamamıza neden oldu. Başta Baneh olmak üzere Kürdistan'ın diğer şehirlerinden alımlar yaptık ama piyasa durumu pek iyi değil ve satıcılar da alım yapmıyor. İnsanlar gereksiz mal almaktan kaçınıyor ve en büyük talep gıdayla ilgili. Mahabad halkı, Devrim Muhafızları'na ait Korosh ve Refah zincir mağazalarından alımlarını azalttı. Bu günlerde önemli sayıda altın dükkanı kapalı olmasına rağmen, çoğu kişi bankadaki parasını çekip birikimlerini altına ve dolara çevirdi" sözleri ile yaşananları anlattı.

‘Halk nakit sıkıntısı yaşıyor’

Mahabad esnaflarından olan A.N. halkın nakit eksikliği yaşadığını kaydederek, şunları söyledi: "Mahabad'da insanlar nakit sıkıntısı çekiyor. Bu şehirdeki bankalarda neredeyse üç aydır nakit parası yok ve ATM'ler insanlara ödeme yapmıyor. Bankaya gittiğimizde bize çok az para veriyorlar.”

‘Hükümet halkın ihtiyacını karşılamıyor’

Esnaflardan B.N. ise "Protestolar çok yaygın olduğu için İran savaş durumuna girdi. Hükümet halkın temel ihtiyaçlarının birçoğunu karşılayamıyor. Bu yüzden un, yağ, pirinç, benzin ve petrol depoladık. Böylece durum daha kritik hale geldi ve pazar gıda kıtlığıyla karşı karşıya kaldı. Paralarının bankalarda bloke olacağından korkan insanlar paralarının çoğunu altın, dolar veya Arap ülkelerinden gelen paralarla değiştirdiler. Arazi ve ev satış piyasası çok sıcak değil ve kimse gayrimenkul almak istemiyor” ifadelerinde bulundu.