HANAN HARITE

Fas’ın başkenti Rabat’ın 300 kilometre güneyinde, Atlantik kıyısındaki Safi şehri, 14 Aralık’ta sel felaketiyle sarsıldı. Sel sularına kapılan 37 kişi yaşamını yitirdi.

Kaosun ortasında yaşı ilerlemiş bir kadının, suların onu sürüklediği anlara ait görüntüsü “Kurtarın beni!” çığlığı, koruma önlemlerinin yetersiz olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

Kamusal alanların yetersiz donanımı ve kırılgan toplumsal yapı, Fas’taki yaşı ilerlemiş kadınların statüsüne dair sembolik saygının günlük gerçeklerle örtüşmediğini ortaya koyuyor.

Ghizlane’nin cenazesi kıyıya vurdu

Yürek burkan bir diğer hikaye ise çömlek satıcısı Ghizlane’ye ait. Ghizlane, seller sırasında oğlunu kurtarmaya çalıştı, ancak dalgalar onu aldı. Saatler süren aramaların ardından, 15 Aralık akşamı, Ghizlane’nin cenazesi kıyıya vurdu.

Onun kaybı, yaşamını yitirenler listesindeki bir isimden çok daha fazlasını ifade ederken, Faslı kadınların sessiz feryadını gözler önüne seriyor.

Başka bir sahnede ise genç bir kadın, sellerin ortasında neredeyse boğuluyordu. Tüm gücüyle kardeşine tutundu ve ikisi de hayatta kalmayı başardı.

Ölçü ne olmalı?

Faslı bir kadın ve gazeteci olarak, Safi trajedisini yalnızca üzücü bir olay olarak görmek eksik kalır. Asıl soru şu: Ghizlane neden oradaydı? Ve Fas’taki birçok kadın için güvenli bir yaşam neden yok.

Kırılgan altyapıya sahip ve tekrarlayan doğal afetlere dayanacak kapasitesi olmayan kamu pazarlarında, gerçek ölçü insanların o mekanlarda ne kadar güvende olduğu ile ilgili.

İklim adaleti sağlanmalı

Safi selleri aynı zamanda iklim adaletinin bugün hayata geçirilmesi gereken bir zorunluluk olduğunu gösterdi.

Bugün ihtiyacımız olan yalnızca hayatını kaybedenler için yas tutmak veya değil, onurlu bir yaşam hakkı sağlamak olmalı.

Safi’deki seller yalnızca Ghizlane’yi değil, çoğu kamuoyunca tanınmayan 36 kişiyi daha alıp götürdü. Ghizlane’nin adı öne çıktı çünkü Bab Chebaa Pazarı’nda tanınan bir isimdi ve başına gelenler, kayıt dışı sektörde çalışan kadınların kırılganlığını simgeliyor. Bugün, Safi selleri sırasında yükselen çığlıklar, Faslı kadınların yaşam hakkını ve onurlu bir yaşam hakkını güvence altına alan kolektif farkındalık ve politikaların oluşmasına dönüşmelidir.