RAFIF ESLEEM

Gazze- Yemeksiz boş tencerenin dibine yapışan kara isi kullanarak açlığı resmeden Ragde Şeyh el-İd, Refah’taki evini, atölyesini, tablolarını ve boyalarını kaybettikten sonra da sanatını sürdürmeye devam ediyor. Basit ama etkili resimleriyle göze hitap ediyor, dili aşan bir mesaj veriyor.

Sanatçı Ragde Tim Şeyh el-İd, Gazze’de 7 Ekim 2023’te başlayan saldırıların ilk gününden bugüne, halkının yaşadığı dramı resmetmeyi bırakmadı. Sanatçı zorunlu göçten yaralılara, ilaç ve gıda yetersizliğinden hastalıklara ve ağır insani koşullara kadar pek çok konuyu işledi. Bugün ise, İsrail’in yeterli yardım ulaştırıldığı yönündeki propagandasına rağmen, Gazze’de hâlâ süren açlığı resmediyor.

Savaş öncesi tablolarında neşe, doğa manzaraları, müzik aletleri ve portreler yer alırken; şimdi tuvaline siyahın hâkim olduğu resimler yansıyor: yıkıntılar, esirler, yaralılar, göç, çadırlar, ağlayan kadınlar ve boş tencereler...

‘Savaşla her şeyimi kaybettim’

Ragde Şeyh el-İd, yaptıklarının ahlaki bir sorumluluk olduğunu ve bırakmasının mümkün olmadığını söylüyor. Güzel bir şey çizmek istese bile aklına hemen şu sorunun geldiğini dile getiriyor: “Aç bırakılanların sesini kim duyuracak?” Çalışmalarını dijital medyada paylaşan ve büyük ilgi ve destek alan Ragde Şeyh el-İd, u desteğin kendisine güç verdiğini ifade ediyor. Takipçileri çoğaldıkça, genç kadınlardan gelen “sen bizim rol modelimizsin” mesajları onu daha da motive ediyor. Çoğu zaman ne çizeceğini kendisi değil, takipçiler belirliyor. Ragde Şeyh el-İd, “Elimde iki evim vardı, birini atölye yapmıştım. Ama savaşla her şeyimi kaybettim. Artık barınacak bir çadırdayım. Bu yüzden sadece aç değilim, aç bırakıldım” derken kendisi gibi binlerce kadının da aynı durumda olduğunu, bu nedenle resimlerine acıyı içtenlikle aktarabildiğini vurguluyor.

Amacı kadınların sesini duyurmak

Sanat malzemeleri yok denecek kadar az olan Ragde Şeyh el-İd, “İsrail, gıda ve ilaç girişine izin vermezken yeni boya ya da fırça sokar mı?” diye soruyor. Yine de hiçbir şeyin onu durduramayacağını, sadece bir bombardımanda öldürülmesinin resimlerini sonlandırabileceğini belirtiyor. Yakın zamanda çadırına isabet eden bir kurşunla karşılaşmış; ölmediği için “zincire vurulmuş gibi” hissetmiş, resmini yarım bırakmış. Bunu paylaştığında takipçileri ona sabırlı olmasını ve resmi tamamlamasını söylemiş. Savaş öncesinde amacı, sanatını Gazze dışına çıkarıp burslarla yeteneğini geliştirmekti. Bugün ise en büyük amacı, aç bırakılanların ve hastaların çığlıklarını, eğitim ve fırsat hayali kuran genç kadınların umutlarını dünyaya duyurmak.

‘Sanatın etkisi bambaşka’

Ragde Şeyh el-İd, Gazze’deki tüm kadın sanatçılara, ne olursa olsun üretmeye devam etmeleri çağrısında bulunuyor. Ona göre medya anlık görüntüleri aktarıyor, ama sanatın bıraktığı etki çok daha derin. Ragde Şeyh el-İd, kömür yerine yemek ateşinden kalan isleri kullanıyor, çocuklara ait çizim defterlerine resim yapıyor. Onun için asıl önemli olan resmetmeye devam etmek. Bir gün eserlerinin dünyaya ulaşmasını ve kendisinin tanınmış bir sanatçı olmasını hayal ediyor. Ancak savaştan önce planladığı birçok hayal gibi bu hayalinin de elinden alınmasından korkuyor. En büyük arzusu ise savaşın bitmesi ve halkının bu acılardan kurtulması.