Freedom House raporu: Türkiye ‘özgür olmayan’ ülkeler arasında

Freedom House, dünyadaki özgürlüklerin geçtiğimiz yıl genel olarak gerilediğini ve otoriter yönetimlerin etkisini artırdığını açıkladı. Freedom House’nin raporuna göre; Türkiye “özgür olmayan” ülkeler arasında.

Haber Merkezi- Amerikan sivil toplum kuruluşu Freedom House, “özgür ülkelere” dair yıllık bir rapor yayınladı. Rapora göre; Güney Asya'da bazı ülkeler kayda değer ilerlemeler kaydetti. Rapor, Senegal ve Bhutan’ı “özgür” ülkeler kategorisine yükseltti. Özellikle Himalayalar’da yer alan Bhutan’ın, son seçimlerle birlikte demokrasiyi güçlendirme yolunda önemli adımlar attığı vurgulandı. 

Freedom House'un hazırladığı endeks, ülkelerin demokrasi düzeylerini ve sivil özgürlüklerini değerlendirerek her yıl bir sıralama sunuyor. Güney Asya’da "özgür" olarak sınıflandırılan tek ülke Bhutan olurken, Bangladeş ve Sri Lanka gibi ülkelerde de ilerlemeler görüldü. Sri Lanka’da Anura Kumara Dissanayake, yolsuzlukla mücadele programıyla uzun süredir iktidarda olan iki partinin etkisini kırarak başkan seçildi. 

En dikkat çekici iyileşme ise Hindistan’ın idaresindeki Keşmir’de yaşandı. 2019’da bölgenin özel statüsünü kaldıran Hindu milliyetçisi Narendra Modi hükümetinin kararının ardından, ilk kez seçimler yapıldı.  Ancak rapor, Hindistan genelinde özgürlüklerin daha da kötüleştiğine dikkat çekti. 2021’de “özgür” statüsünden “kısmen özgür” statüsüne düşürülen Hindistan, bu yıl da gerilemesini sürdürdü. 

Ortadoğu’da durum kötüleşiyor

Ortadoğu’da, Ürdün “özgür olmayan” ülkeler kategorisinden çıkarak “kısmen özgür” statüsüne yükseldi ve bu bölgedeki nadir olumlu gelişmelerden biri oldu. Buna karşılık, Kuveyt, Nijer, Tanzanya ve Tayland “kısmen özgür” kategorisinden “özgür olmayan” ülkeler arasına geriledi. 

Özellikle Nijer, 2023’te Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'u deviren askeri darbenin ardından ordunun kontrolüne geçti. Özgürlüklerin ciddi şekilde gerilediği ülkeler arasında Tunus, El Salvador ve Haiti de yer aldı. 

Türkiye ‘özgür olmayan’ ülke

Raporda Türkiye, 100 üzerinde 33 puan alarak “özgür olmayan” ülke statüsünde kaldı.  Siyasi haklar konusunda Türkiye sadece 17 puan alırken, sivil özgürlüklerde 16’da kaldı. Türkiye’ye dair şu ifadeler dikkat çekti: “Türkiye'yi 2002'den bu yana yöneten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) son yıllarda giderek otoriterleşti, anayasal değişiklikler yoluyla ve muhalifleri ve eleştirenleri hapse atarak önemli ölçüde güç kazandı.”

Raporun özgürlükler konusunda tam puan verdiği tek ülke 100 üzerinden 100 ile Finlandiya oldu. Onu 99 puanla Yeni Zelanda, Norveç ve İsveç takip etti.