RAFIF ESLEEM 

Gazze - Gazze, “hayalet bir kent” olmamak için direnen bir şehir. Gazze’de sizi her köşe başında trajediler içinde beliren insanlar karşılıyor.

Filistinli ressam Frans (Amine) el-Salmi’nin hikayesi, bir saldırı sonucu son bulsa da, eserleri, adı uzun yıllar konuşulacak gibi.

Ressam Frans (Amine) el-Salmi, 30 Haziran’da İsrail’in Gazze’deki "Al-Baqa" adlı kafeye düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybetti. Frans el-Salmi, yaşamını yitirmeden önce tualine kefenlenmiş ve hala üzerinde kan olan bir kızı resmediyordu.

Bir direnişçinin adıyla büyüdü

Frans (Amine) el-Salmi doğduğunda babası ona büyükannesinin Amine adını verdi. Ancak amcası, 1984’te bir direniş eyleminde hayatını kaybeden Fransız aktivist Françoise Casteman’dan esinlenerek ona “Frans” demeyi tercih etti. Frans, adıyla büyüdü ve adaleti resmetmeye çalışırken yaşamını yitirdi.

Sanatçı Alaa el-Caberi, arkadaşı Frans (Amine) el-Salmi’yi anlattı.

Denize tutkuluydu

Frans el-Salmi’nin deniz kenarında denize karşı resim yaparken yaşamını yitirdiğini hatırlatan Alaa el-Caberi, Frans’ın denize olan tutkusuna dikkat çekti ve "Çoğu eserini deniz kıyısında çizerdi. Orası güvenli alanıydı” dedi.

Alaa el-Caberi, Frans el-Salmi’nin birçok eserinin hala kentin duvarlarında olduğunu ifade ederek, “Duvarlara oyma yapmayı çok severdi. Gazze’deki birçok turistik ve tarihi mekânda onun sanatı hâlâ ayakta” diye belirtti.

Arkadaşının mütevazı bir kimliğe sahip olduğunu belirten Alaa el-Caberi, devamında şunları söyledi: “Şöhretle pek ilgilenmeyen Frans, çoğu zaman eserlerini sosyal medyada paylaşmazdı. Onu zamanla paylaşmaya ikna ettik.”

Duvar resimleri geniş bir kitleye ulaştı

Frans’ın en çok ses getiren işlerinden biri, ölen biriyle hayatta olan birini yan yana gösteren “kanvas” resimleriydi. Resim gerçekmiş gibi görünüyordu; görenler ikisinin gerçekten birlikte poz verdiğine inanırdı. Ayrıca, akrilik boyayla yaptığı duvar resimleri de sade fakat etkileyici olduğu için geniş bir kitleye ulaştı.

Projeleri yarım kaldı

Frans el-Salmi'nin tamamlayamadığı birçok projesi kaldı. Yaşamını yitirdiği saldırıda hayatını kaybeden gazeteci İsmail Ebu Hatab ile birlikte üzerinde çalıştıkları yaratıcı, kurgusal bir sanat projesi vardı. Birkaç parçasını dijital medyada paylaşmışlardı ama tamamı hakkında bilgi vermemişti.

Alaa el-Caberi, Frans’ın yakın bir arkadaşlarının cenazesinde gösterdiği tepkisizliğin herkesi endişelendirdiğini anlatarak, "Donuktu, ne ağladı ne de bağırdı. Alışılmış tepkilerini göstermemesi bizi tedirgin etti. O an onun bir sonraki kaybımız olacağını hissettik" dedi.

Alaa el-Caberi son olarak şöyle dedi: 
"Bu şehirde, anılarla yürümek artık çok zor. Onlar çevresindeki her şeyi güzelleştiriyorlardı. Şimdi ise geriye yalnızca anılar kaldı."