HANAN HARET

Fas- Toplumsal cinsiyet normlarının yaygınlaştırılması için medya önemli bir araç olarak kullanılıyor. Medyada kadına yönelik ayrımcılık, şiddet, katletme olaylarına gerekçeler sunularak fail erkek toplumun gözünde aklanmaya çalışılıyor. Yine medya, yapılan dizi, film ve reklamlarla kadını metalaştırırken kadının toplumdaki, kamusal alandaki yerini ataerkil zihniyete göre konumlandırıyor. Kadın mücadelesinin gelişmesi ile belirli ölçüde bu durum aşılsa da bütünen aşmak için köklü bir sistem ve zihniyet değişimi gerekiyor.

Fas Ulusal Basın Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Gazeteci Suad Shaghal, kadınlara yönelik ayrımcılığı en çok besleyen kurumların başında televizyon ve radyo gibi medya kuruluşlarının geldiğini ve özelikle reklamlarla ataerkil zihniyetin kalıcılaştırıldığını söyledi.

‘Medyada kadına biçilen rol çocuk bakmak, ev temizlemek’

Suad Shaghal, Fas medyasında yer alan program ve reklamların toplumsal gelişimi, kadınların karar alma pozisyonlarındaki güçlü varlıklarını yok sayarak, toplumsal cinsiyeti desteklediğini belirterek, “‘HAKA’ olarak tanınan Fas'taki Görsel-İşitsel İletişim Yüksek Kurumu’nun son dört yıldır yayınlanan program ve reklamları incelediği çalışmasında da bu durum net bir şekilde ortaya konuluyor. Kadınlar evle ilişkilendiriliyor ve evdeki rolleri pekiştiriliyor. İkincil roller veriliyor. Aileyi esas alan kadını yok sayan bir zihniyet açığa çıkıyor. Yine reklamlarda dillendirilen sözlerinde toplumsal cinsiyet temelli klişeler olduğunu görüyoruz. Medyada kadına biçilen rol çocuk bakmak, ev temizlemek oluyor” dedi.

‘Medya kadınların mücadele ile kazanımlarını görmezden geliyor’

Faslı kadınların mücadele ile hukuki, siyasi ve kamusal alanda edindiği kazanımları hatırlatan Suad Shaghal, medya da sunulan imajın değişmediğinin altını çiziyor. Reklamlarla cinsiyetçiliğin yaygınlaştırıldığını ifade eden Suad Shaghal, konuşmasının devamında şunları belirtti:

“Faslı kadınların toplumda önemli bir yer edinmesine, sorumluluk üstlenmesine rağmen kadınlar televizyon reklamlarında her zaman tüketici olarak sunulmaktadır. Ne yazık ki Fas medyasında, kadın mücadelesi ile edinilen kazanım ve değişimleri anlamak istemeyen, kabullenmeyen bir kesim var. Medyada erkek, ailenin baş tacı, lideri iken kadın sadece erkeğe tabi, tüketici olarak sunuluyor. Reklamlarda mutfak ile ilgili konularla bağlantılandırılıyor. Yani kadınları mutfağa hapsetmek istiyorlar.”

‘Farkındalığı oluşturulacak eğitimler yapılmalı’

Medyayı takip eden HAKA’nın rolünü oynamadığını hatırlatan Suad Shaghal, “Kadınlar hakkında yayınlananların denetlenmesi, önlenmesi gerekir. Bunu yerine getirmeyerek Anayasa’ya da aykırı davranmaktadır. Kadınların bu cinsiyetçi söylemlerle medyada sunulması, kadına da topluma da zarar verir. Tüketici ve cinsel obje durumuna indirgeniyor. Bu zihniyetle güçlü bir mücadele yürütülmelidir. Farkındalığı oluşturulacak eğitimler yapılmalı” diye kaydetti.