HANAN HARITE

Fas – Son yıllarda internet kullanımının artmasıyla birlikte bu alanın kötü kullanım biçimleri de yaygınlaştı. Özellikle dolandırıcılık, cinsel suçlar, kişisel bilgilerin izinsiz kullanılması gibi suçlar gün geçtikçe artarak çoğalıyor. Fas'tan bir kadın, kişisel fotoğraflarını kimlik bilgileriyle birlikte bir sosyal medya platformunda yer alan sohbet gruplarında, binlerce başka kadın ve kız çocuğunun fotoğraflarıyla birlikte kullanıldığını tespit etti. Bu olayın açığa çıkması Fas’ta çok sayıda kadını endişelendirdi.

‘Telefonlarından fotoğrafları sızdırılıyor’

Al Tahadi Eşitlik ve Vatandaşlık Derneği Başkanı Büşra Abdo, kadınların ve kız çocuklarının telefonlarının ‘hacklenmesinin’ ve kişisel fotoğraflarının sızdırılmasının mahremiyetlerinin açık bir ihlali olduğunu belirterek, bunun ciddi bir sorun olduğuna dikkat çekti. Büşra Abdo, “Mağdurların telefonlarından özel fotoğrafların sızdırılmasından bahsettiğimizde, bunu onlara şantaj yapmak ve onları dijital alanlarda karalayarak güvenliklerini bozmak için yapan saldırganlardan bahsettiğimizi unutmamak gerekir” dedi.

‘Dijital şiddet en ciddi şiddet biçimlerinden bir olmaya başladı’

Yaşananların dijital şiddet ya da belirli amaçlar için insan ticareti kategorisine giren suçlar olduğunu ifade eden Büşra Abdo, "Dijital şiddet kadınların ve kız çocuklarının maruz kaldığı en ciddi şiddet biçimlerinden biri olmaya başladı. Başlangıcı ve sonu olmayan yeni bir şiddetle karşı karşıyayız" şeklinde konuştu.

‘Sıkı önlemler alınmalı’

Büşra Abdo, dijital alanlarda mağdurlar için gerçek bir korumanın ne ölçüde sağlandığını merak ettiklerini dile getirerek, “Yetkililer dijital medya sitelerinin kullanıcılarını korumalı ve hesapları kimsenin girmesine izin verilmeyecek şekilde korunmalı. Özel bilgilerini etkileyen ihlallere son verilmesi için sıkı önlemler almalıdır” diye kaydetti.

Dijital şiddetin faillerinin bilinmemesi nedeniyle faillere ulaşılmasının zor olduğunu vurgulayan Büşra Abdo, “Dijital medya platformları kullanıcılarının verilerini koruma ve bu ihlalleri önlemek için önlemler almak zorundadır. Kadınların ve özelde kız çocuklarının özel fotoğraflarını ve videolarını çevrimiçi platformlarda yayınlamaya teşvik etmemelidir. Daha dikkatli ve ihtiyatlı olmak gerekir” diye belirtti.

‘Yasaların değişmesiyle suç önlenebilir’

Büşra Abdo, Fas yasalarının, Ceza Kanunu çerçevesinde hakareti ve bireylerin özel hayatına zarar vermeyi suç sayan hükümler aracılığıyla bu suçu ‘modern suçlar’ konseptinde tanımladığına işaret etti. Büşra Abdo, "Kadına yönelik şiddetle mücadeleye ilişkin 103-13 sayılı Kanun, kişilerin kişisel nitelikteki verilerin işlenmesine karşı korunmasına ilişkin 09-08 sayılı Kanuna ek olarak, onları dijital şiddetten koruyan hükümler içermektedir" dedi.

"Elimizdeki verilere göre, bu tür şiddete maruz kalan kadınların çoğu, mağdur olarak kabul edildikleri için 490. Madde kapsamında yargılanmıyor” diyen Büşra Abdo, yasaların değişmesi ile faillerin bu suçları işlemeyi bırakmalarını sağlayabileceklerini vurguladı. Büşra Abdo, “Failler birkaç yıl boyunca saklanıyor. Daha sonra dijital alanlarda tekrar yayınlanan sızdırılmış bir video veya fotoğraf aracılığıyla kurbanlarını her gün öldürüyor” diye konuştu.

‘Dijital istismarcılar ağır cezalar verilmelidir’

Failin, para kazanmak için mağdurların görüntülerini pornografik sitelerde yayınladığını ve mağdur olan kişiye şantaj yaptığını vurgulayan Bürşa Abdo, dijital istismarcılara ağır cezalar verilmesi çağrısında bulundu. Büşra Abdo, “Cinayet davalarında verilen cezaların aynısı ile cezalandırılmalılar. Çünkü dijital şiddetin bu kişiler üzerinde bıraktığı acı küçümsenemez. Mağdur olan bir kişi ailesinden destek bulamıyor ve toplum onu tamamen sorumlu tutuyor, ayrıca işini kaybediyor. Hatta intihara sürükleniyor” dedi.

‘103- 13 sayılı yasa yeniden ele alınmalı’

Kadına yönelik şiddetle mücadeleye ilişkin 103-13 sayılı yasanın yeniden ele alınması gerektiğini dile getiren Büşra Abdo, dijital şiddetin tanımının, cezasının, şiddeti önleme ve koruma yöntemlerinin yer aldığı özel bir yasa çıkarılması gerektiğini vurguladı. Dijital şiddete karşı mücadele etmenin yollarından birinin de başkalarının mahremiyetine saygı göstermenin önemi konusunda gençlere yönelik farkındalık çalışması yapılması gerektiğini dile getiren Büşra Abdo, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Eğitim müfredatına cinsel eğitim ve dijital güvenlik konusunda ayrı bir konu ekleyerek gençlere eğitim verilmeli. Teknolojik gelişmelere göre Fas Eğitim Bakanlığı dijital güvenlik konusunda ek dersler koymalı. Gençlere dijital alanlarda nasıl davranacaklarını, başkalarına nasıl saygı duyacaklarını, tüm nefret ve kin kavramlarını nasıl reddedeceklerini, şiddete nasıl karşı çıkacaklarını ve şiddeti körükleyen bazı olumsuz etkenlere nasıl yol vermeyeceklerini öğretmeliyiz.”