HANAN HARITE

Fas- Fas’ta en son açıklanan veriler çalışan çocukların her geçen gün arttığını çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.  Fas’ta çalışan çocuk sayısı 2022'de 127 bin olarak kayıtlara geçti. Bu veri 7 ila 17 yaş arasındaki toplam 7,6 milyon çocuğun yüzde 1,6'sı anlamına geliyor.

Fas Zor Durumdaki Kadınlarla Dayanışma Derneği (INSAF) Genel Sekreteri Amina Khaled, çocukların çalıştırılması ile mücadelede önemli bir yol kat edilse de artarak devam ettiğini belirterek, “Olgu halen devam ediyor ve çocukların güvenliğini tehdit ediyor. İşgücü piyasasına giren çocukların çoğu okulu bırakmak zorunda kalıyor. Aileler çocuklarını okuma hakkından mahrum bırakıyor. Çocuğun yeri ailedir, okuldur” dedi.

‘Çocuklar yardımcı olarak görülüyor’

Çocukların çalıştırılmasındaki oranların artması ile ilgili olarak da konuşan Amina Khaled, “Köylerde yaşayan bazı Faslı aileler çocuklarını yardımcı bir destek olarak görüyorlar. Yoksul aileler bu nedenle çocuklarını işe gönderiyorlar. Çalışan çocuklar bu nedenle yaşlarından daha fazla sorumluluk sahibi olmaya başlıyorlar. Sivil toplumun rolü çocuk işçiliği olgusunu öne çıkarmak, yüzleşmeyi sağlamak ve açığa çıkarmaktır. Aynı zamanda Fas’ın temel sorunu haline getirmek için öneriler sunmaktadır, karar vericileri ‘çocuk işçiliği’ ile mücadelede etmesini sağlamaktır. Ancak sivil toplumun konuyla ilgili çalışması sınırlı ve basit kalıyor” dedi.

‘600’den fazla çocuk işten çıkarıldı’

Amina Khaled, derneklerinin çocukların çalıştırılmasına karşı mücadele yürüttüğünü belirterek, programları hakkında, "600'den fazla kız çocuğunu işten çıkarmayı başardık, aileleriyle iletişime geçtik ve kızlarının eğitimlerini tamamlamaları için basit maddi yardımlar sağladık. Şu anda üniversitelerde okuyan, geleceklerini inşa etmelerini ve hayallerini gerçekleştirmelerini sağlamak için takip ettiğimiz kızlar var. Amacımız okul terkiyle mücadele etmek ve okulu terk etme riski taşıyan öğrencilerin izlenmesine yönelik sistemi geliştirmek” bilgisini paylaştı.

‘Yasalar yeniden gözden geçirilmeli’

Fas'ta yasaların olduğunu ancak hayata geçirilmediğini sözlerine ekleyen Amina Khaled, "18 yaşından küçük çocukların işte veya tehlikeli işlerde sömürülmesini engelleyen yasalar ve metinler var. Fas İş Kanunu’na göre 15 yaşından küçük çocukları çalıştıran işverenlere para cezası veriliyor ve bu ceza 3 ila 6 aya kadar hapis cezasına kadar çıkabiliyor. Yasaların daha caydırıcı olması için yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Çocukların çalışmasını engelleyen ve onları doğal ortamları olan okullara yerleştiren çözümler konusunda da katı yasaların yanı sıra ailelerin çocuk hakları bilincini artırmak için eğitilmesi ve çocuk hakları konusunda bilinçlendirilmesi gerekiyor. Zor koşullarda yaşayan ailelerin sosyal ve ekonomik durumlarının iyileştirilmesi için destek sağlanmalı” şeklinde konuştu.