RAJA KHAYRAT

Fas- Fas’ın kadim halklarından olan Amazighliler, Berberi kolundan gelmektedir. Amazigh dili her ne kadar Fas hükümeti tarafından resmi olarak kabul edilse de mahkeme, hastane ve birçok kamu kuruluşunda dili bilen kişiler olmadığı için halk kendini ifade etmek, ihtiyaçlarını karşılamak konusunda zorluklarla karşı karşıya.

Kadın Kolektif Mekanları Derneği Başkanı Nacat Utkardi, Amazigh dilini konuşan kırsal kesimdeki kadınların en temel hizmetlerden mahrum bırakıldıklarını, kamu kurumlarında ötekileştirilmeye ve dışlanmaya maruz kaldığını söyledi. Amazigh kadınlara hukuki destek verdiklerini kaydeden Nacat Utkardi, “Mahkemelere başvuran Amazigh kadınların çoğu boşanma, şiddet ve farklı dava konularında ana dillerinde kendilerini ifade edemedikleri için zor süreçler yaşıyorlar. Çoğu zaman şiddete karşı savunmasız hale geliyorlardı. Bizlerde kadınlara bu konuda hukuki destekte bulunduk” dedi.

Adalete erişimde zorluklar çekiyorlar

Derneğin, Marakeş-Safi bölgesindeki bir grup kadın ve insan hakları aktivistiyle "Dayanışma Ağı'ndaki Kadınlar" çerçevesinde ortak çalışma yürüttüğünü aktaran Nacat Utkardi, “Şiddete maruz kalan kadınlarla ilgili yıllık raporlar hazırladık. Ayrıca dinleme merkezi aracılığıyla kadınlara psikolojik destekler de sunuldu. Cinsel istismara maruz kalan Amazigh kadınları, anadillerinde kendilerini ifade edemedikleri için adli, sağlık, güvenlik veya idari yetkili makamlarla iletişim kuramıyor ve bu durum çoğu zaman adalete ulaşmalarını engelliyor. Bu konuda destek sağladık” sözlerine yer verdi.

Kadınları güçlendirmeyi hedefliyorlar

Derneğin, Amazigh kadınlara eşlik ederek iletişim becerilerini geliştirmek ve bölgelerindeki temel hizmetlere erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla şiddetle mücadeleye yönelik "Yuda" adıyla bir proje başlattığını aktaran Nacat Utkardi, projenin tahmini bir buçuk yıllık bir süreyi kapsadığını dile getirdi. Nacat Utkardi, “Proje, Al Huz vilayetindeki 10 köyde yaklaşık 300 Amazigh köy kadınını hedef alıyor. Amacımız kadınların haklarını elde etmeleri için yeterli bilgiye sahip olmalarını sağlamaktır” şeklinde konuştu.

Nacat Utkardi, projenin en önemli hedeflerinden birinin de Amazigh dilini konuşan kadınlara yönelik kültür ve dil temelli her türlü şiddetle mücadele etmeyi öğretmek olduğunu vurguladı. Yerel derneklerle ortaklaşa çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Nacat Utkardi, “Proje kapsamında 10 gönüllü aktivist eğitim kurslarından geçtikten sahada yürütecekleri çalışmalarla kadınları her konuda haberdar edecek, haklarını tanıtacak, kurum ve kuruluşlarla iletişim becerilerini yükseltecek” dedi. 

‘Gelir getirici projeler hazırlanmalı’

Nacat Utkardi, projenin tamamlanmasının ardından tavsiyeler ve ihtiyaçlar için ortak kolektif konseylere bir rapor taslağı da hazırlanacağı bilgisini paylaştı. Nacat Utkardi, "Kırsaldaki Amazigh kadınlar yoksulluk sınırı altında yaşıyor. İş bulmaları ve hatta gelir getirici projeler yaratmalarına olanak sağlayacak niteliklere sahip değiller. Çünkü işleri çocuk yetiştirmek ve ev işleri yapmakla sınırlandırılıyor. Bu onları zayıflatıyor ve en temel hizmetlere erişim olan temel haklarını talep edemez hale getiriyor" diye belirtti.

Amazigh kadınlarıyla iletişimin kolaylaştırılması için ziyaret ettikleri kurumlarda çevirmenlerin bulundurulması gerekliliğini ilettiklerini kaydeden Nacat Utkardi, “Aylar önce yaşanan deprem nedeniyle Amazigh kadınları kentsel alanlarda yaşayan kadınlara göre daha fazla ötekileştiriliyor, dışlanıyor ve şiddete maruz kalıyor. Amazigh kadınları için gelir getirici projeler hazırlanmalı, kız çocukları için ise daha iyi fırsatlara sahip olmaları için eğitimlerini tamamlamaya teşvik edilmeli” diyerek sözlerini tamamladı.