ASMAA FATHI

Kahire – Birçok ülkede ev işçisi kadınlar iş güvenliğinden yoksun bir şekilde çalışıyor. Emekleri sömürülen ev işçisi kadınlar, ev içinde yaptıkları işler nedeniyle yakalandıkları meslek hastalıklarıyla da yaşamak zorunda kalıyor. Helwan’daki Mısır Ekonomik ve Sosyal Haklar Derneği de Mısır’daki ev işçisi kadınların sosyal ve ekonomik hakları için çalışıyor. Ajansımızın sorularını yanıtlayan dernek yöneticilerinden Aya Salem, ev işçilerinin sorunlarını ve sorunların çözümüne yönelik neler yapılması gerektiğini anlattı.

* Mısır Ekonomik ve Sosyal Haklar Derneği’nin en önemli çalışma alanı nedir? Diğer derneklerden farklı olarak ne tür faaliyetlerde bulunuyorsunuz?

Dernek öncelikli olarak kadın sorunları ve haklarıyla ilgileniyor. Faaliyet ve programlarımızla hedeflediğimiz kategori olması nedeniyle en önemlisi ev işçilerinin hakları olmak üzere birçok proje üzerinde çalışıyoruz. Ev işçilerine psikolojik, sosyal ve ekonomik desteğin yanı sıra insan ticareti ve haklarına ilişkin eğitim programlarını yürütüyoruz. Bu grubun kendine has bir özelliği var. Çünkü kanun şemsiyesi onları kapsamıyor ve bu nedenle her zaman çeşitli şekillerde sömürü ve gasplara maruz kalıyorlar. Bu nedenle programlarımızın en başına ev işçileriyle çalışmayı koyduk.

*Helwan şehri çok özel, burada kadınların yaşadığı en önemli krizler neler?

Helwan'da kadınların yaşadığı en önemli kriz, toplumun kapalı olması nedeniyle kadınların düşüncelerini ifade edemiyor. Bu nedenle kadınlar herhangi bir ihlale maruz kaldığında nereye başvuracağını bilemiyor. Kadınlar ‘damgalanma’ endişesiyle neredeyse hiç destek istemiyor. Kadınlar başvurularının gizli kalabileceğine inanmıyor. Bu da kadınları kısıtlıyor ve maruz kaldıkları bazı ihlaller için destek aramalarını ve hatta yargıya başvurmalarını zaman zaman engelliyor.

*Yasalar ev işçisi kadınların haklarını da kapsıyor mu?

Aslında kanun, ev işçilerini ve kadın çiftçileri koruma altına almıyor. Bu nedenle ekonomik ve sosyal hakları büyük ölçüde ihmal ediliyor. Bir çoğu çok sayıda ihlale maruz kalıyor. Mümkün olduğunca onların ekonomik ve sosyal haklarını korumaya çalışıyoruz. Ev işçileri yaptıkları işler nedeniyle saygı görmüyor. Çalıştıkları evin sahibiyle İş Sözleşmesi olmaması nedeniyle işçi değil ‘hizmetçi’ olarak görülüyor. Sık sık kullanılan bu aşağılayıcı ifadeler yerine “ev işçisi” olarak adlandırılmasını önemsedik. Ev işçileri kolayca hırsızlıkla ya da başka bir suçla suçlanabiliyor. İş Sözleşmesi olmadığı için gelecekleri heba edilebiliyor.

*Ev işçileri, maruz kaldıkları hak ihlallerine karşı nasıl korunabilir?

Hayata geçirdiğimiz son projede, ev işçilerini insan ticaretine karşı bilgilendirmeyi amaçladık. Birçok ev işçisi kadın işlemedikleri suçlardan dolayı hapse atılabiliyor. Ev işçilerinin haklarını güvence altına alacak bir yasa ve metinler olmalı. Onları sosyal ya da sağlık açısından koruyacak iş güvencesinin olması gerekir. Ev işçileri, iş güvencelerinin olması halinde insan ticareti gibi her türlü sömürüden korunabilir.

*Kadın örgütleri ev işçilerine yönelik nasıl bir rolü var? Sizin geleceğe dair planlarınız nelerdir?

Farkındalık çalışmaları hem toplum hem de ev işçileri için çok önemlidir. Çünkü, birçoğunun hakları hakkında daha fazla bilgiye ihtiyacı vardır. Projeler aracılığıyla psikolojik ve ekonomik destek verilebilir. Vakfın bu yılki çalışmaları, ev işçilerinin hakları konusunda üniversite içinde farkındalık kampanyalarını yoğunlaştırmak olacak. Kadına yönelik şiddetle mücadele için vakıf bünyesinde yeni bir birim oluşturduk. Desteğe ihtiyaç duyanların başvurularını alarak, ihtiyaçlarını tespit ediyor ve ona göre hizmet veriyoruz.