MERVAT ABDÜLKADİR

Sudan- Sudan ordusu ile Hızlı Destek Güçleri (RSF) arasında iki yıldan uzun süredir devam eden çatışma, dünyanın en büyük açlık krizine yol açtı. Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Gıda Programı'nın raporlarına göre, Sudan nüfusunun yarısını temsil eden yaklaşık 25 milyon insan açlıkla karşı karşıya.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bir yıldan uzun bir süre önce Kuzey Darfur eyaletinde bir kıtlık yaşandığını ve bunun diğer bölgelere de yayılmasının beklendiğini açıklamıştı. Yaşanan krizler nedeniyle El-Faşêr’de açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle çok sayıda ölüm yaşandı. Bu durum, kıtlığın üçüncü aşamasına ulaşmasına neden oldu.

Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur'daki El-Faşêr’de 2 yıl önce yaşanan çatışmanın hemen ardından Hızlı Destek Güçleri, sivillere yardım ulaştıran yolları kapattı. Uluslararası kuruluşların krize müdahale girişimleri, gıda ve ilaç getirmek ve ateşkes sağlamak da dahil olmak üzere, başarısızlıkla sonuçlandı.

El-Faşêr’deki mülteci kamplarındaki durum

Açlık krizi ve ambargo Ebû Şûk Mülteci Kampı’nda trajik sahneler görmenize neden oluyor; Yürüyemeyen çocuklar, açlık ve hastalıktan bitkin düşmüş hamile ve emziren kadınlar, çocukları için her türlü zorluğa rağmen mücadele eden kadınlar…

Ajansımız, El-Faşêr’deki Ebû Şûk Mülteci Kampı’nı ziyaret etti. Kamp sizi, birkaç yıkık çadır ve yiyecek olarak bazı artıklar, yaşamın en temel ihtiyaçlarından yoksun bir tablo ile karşılıyor.

Tek yiyecek 'Ambaaz'

Açlıktan bitkin düşen ve vücudu artık normal fonksiyonlarını yerine getiremeyecek kadar hasar görmüş olan Suad Silêman, kamplardaki çok sayıda çocuk ve yaşlının yetersiz beslendiğini söylüyor.

Kamp böceklerle dolu ve onlar için ilaç yok. Ayrıca, şehirde ilaç veya tıbbi çözüm bulunmadığı için kamplardaki insanlar birçok hastalıkla boğuşuyor. Bu durumdan hamile ve emziren kadınlar da etkileniyor.

Bir aydan uzun süredir El-Faşêr sakinlerinin beslenmek için güvendiği tek yiyecek Ambaaz yani hayvan yemi. Hayvan yemini elle öğütüyorlar ve ancak ihtiyaçlarını karşılayabilen yemekler hazırlıyorlar. Bu durum aynı zamanda 6 kişilik bir ailenin ölümüne de yol açtı.

Çocuklar açlık ve kıtlıkla karşı karşıya

Kampta çocuklar bir çember oluşturup durumlarının iyileşmesi için dua ediyorlar. Sağa sola bakarak hayırseverlerin ve Sudan halkından toplanan bağışlarla çalışan gönüllü mutfak sahiplerinin kendilerine bir yemek vermesini umuyorlar.

Kampta şiddetli açlık çeken bir çocuk olan Hanî, "Bazen günde bir, bazen iki günde bir verilen yardım mutfağından yemek bekliyoruz. Yiyecek yoksa, ambaazı öğütüp yemek yapıyoruz" diyor.

Elaa El-Nezîr, insanların bölgede hâlâ mahsur kaldıklarını, çünkü şehirden ayrılmak için yiyecek veya paraları olmadığını söyledi. Özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve emziren anneler arasında çok sayıda yetersiz beslenme ve anemi vakası görülüyor. Elaa El-Nezîr, onları açlık ve yetersiz beslenme tehdidinden kurtarmak için çağrıda bulunuyor.

Ewatif Hamêd, uzun süredir devam eden acılarına son verecek bir barış umudu taşıdıklarını söylüyor ve "Savaş her şeyimizi elimizden aldı. Acilen yiyecek, ilaç, barınak ve giysiye ihtiyacımız var" diyor.

Kadın ve çocuklar

El-Faşêr kuşatmasından en çok etkilenenler kadınlar ve çocuklar. Birleşmiş Milletler'e göre, 3,5 milyon kadın ve çocuk gıda sıkıntısıyla karşı karşıya ve 18 bin hamile ve emziren kadın acil gıdaya ihtiyaç duyuyor.

UNICEF, El-Faşêr’deki insani felakete dikkat çekerek, yarısı çocuk olmak üzere yaklaşık 600 bin kişinin şehirden ve kamplarından yerinden edildiğini, 130 bini çocuk olmak üzere 260 bin kişinin ise "çaresiz" koşullarda mahsur kaldığını belirtti. UNICEF ayrıca, Nisan 2024'ten bu yana tecavüz, kaçırma ve zorla askere alma vakalarında 1000'den fazla çocuğun öldürülmesi ve yaralanması da dahil olmak üzere  bin 100'den fazla ihlali belgeledi.

Salgın hastalıklar

Sadiyê El-Nûr, El-Faşêr halkının eyalet içerisinde bile ciddi baskı ve ayrımcılığa maruz kaldığını söyledi. Sadiyê, "Durumumuz kötüleştikten ve kamplarda yardım ve destek aradıktan sonra, yardım dağıtımında ciddi baskı ve ayrımcılığa maruz kaldık. Açlık ve ciddi gıda kıtlığı nedeniyle zorluklarla karşı karşıyayız. Kuruluşları halkı bu felaketten kurtarmaya çağırıyoruz" diyor.

Nüfus ciddi hastalıklar, ilaç eksikliği ve su sorunu ile boğuşuyor. Çöplerin birikmesi nedeniyle sivrisinekler ve diğer böcekler çoğalıyor. BM raporlarına göre, 21 Haziran'dan bu yana hastalıkla ilgili 5 bin 300 şüpheli vaka ve 84 doğrulanmış ölüm meydana geldi; bunların çoğu, Zemzem kampından ve El-Faşêr şehrinden yerinden edilmiş 330 bin kişinin yaşadığı Tawil bölgesinde.

640 binden fazla çocuk risk altında

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), 3 Ağustos'ta Kuzey Darfur'daki kolera salgını nedeniyle beş yaşın altındaki 640 binden fazla çocuğun şiddet, açlık ve hastalık riski altında olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Bir yılda 100 bin kolera vakası kaydedildi

Dünya Sağlık Örgütü, Temmuz 2024'ten bu yana Sudan'da yaklaşık 100 bin kolera vakası kaydedildiğini bildirdi. Örgüt, kötüleşen yetersiz beslenme ve hastalıkların yayılması konusunda uyardı.