Haber Merkezi- Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK), 15 Ağustos 2021’de Taliban rejiminin Afganistan’daki iktidarının ikinci yılına ilişkin açıklama yaptı.

Açıklamada Taliban’ın ilk günlerinde kamuoyuna ılımlı açıklamalar yaptığı belirtilerek “Ama verdiği sözü bir ay geçmeden unutarak, iki yıl içinde ülkeyi kadınlar ve kız çocukları için yeniden bir hapishaneye çevirdi” ifadeleri kullanıldı.

“Taliban’ın kurallarına göre Afganistan’da yaşayan kadınlara; okula gitmek, çalışmak, spor yapmak, şarkı söylemek, parka ya da pikniğe gitmek, kuaföre gitmek, ibadethanelere gitmek, yanında bir erkek akraba olmadan taksiye binmek, doktora gitmek, tek başına 72 kilometreden uzağa seyahat etmek, araba kullanmak; deyim yerindeyse nefes almak yasak” denilen açıklamada Taliban’ın yasakları hatırlatıldı. 

‘Kadınların kampanyası önemli bir açılım’

Küresel kadın hareketinin Güney Afrika Cumhuriyeti’ndeki ırka dayalı apartheid rejimine karşı yürütülen mücadeleye atfen cinsiyete dayalı apartheid kavramının uluslararası hukukta suç olarak kabul edilmesi için bir kampanya başlattığı ifade edilen açıklamada şu ifadeler yer aldı: 

“Karima Bennoune tarafından hazırlanan ‘Afganistan’daki Cinsiyet Apartheid’ine Karşı Uluslararası Yükümlülük’ başlıklı raporda açıklanan gender apartheid kavramı, kadınlara ve insanlığa karşı suçlar bağlamında önemli bir açılım sunmaktadır. Bu kampanyanın başarıya ulaşması ve Afganistan’da ve başka coğrafyalarda Taliban, İŞID benzeri oluşumların mahkum edilmesi; dünyanın eşit, özgür ve barış içinde yaşanabilir bir yer olmasına önemli bir katkı olacaktır.”

EŞİK’ten çağrı

Açıklamada aynı zamanda EŞİK’in 16 Mart 2023 tarihli BM Güvenlik Konseyi kararı ile Afganistan’daki duruma dair bağımsız değerlendirmeden sorumlu misyonun Özel Koordinatörlüğü görevine getirilen ve bir rapor hazırlamakla görevlendirilen Feridun Sinirlioğlu’na da bir mektup gönderdiği duyuruldu. Bu süreçte Afganistan ve diasporadaki Afgan kadın hakları savunucularıyla görüşülmesi ve onların görüşleri ile yaşam koşullarına raporda yer verilmesini isteyen EŞİK, Afganistan’daki kadınlara karşı özel savaşın sona ermesi için dünya devletlerinin harekete geçirilmesi ve Taliban rejimine yapılan doğrudan ya da dolaylı yardımları yasaklayan kararlar alınması için çağrı yaptı.

Açıklamada “Türkiyeli kadınlar olarak Afganistanlı kadınların direnişini selamlıyor; laik demokratik bir ülkede şiddetsiz bir hayat hakkımız ve hayallerimizden asla vazgeçmeyeceğimizin altını yeniden çiziyoruz” denildi.

Afganistan’daki kadınlar hakkında rapor

EŞİK, açıklamasında aynı zamanda Taliban’ın iktidarını ilan ettiği günde bu yana kadınlara yönelik getirilen yasaklamalara ilişkin de bir rapor yayınladı. Raporda, Afganistan’daki yasaklamalar yasaklar şu başlıklar altında sıralandı:

“*Kadınların çalışması engellendi.

* Kadın ve kız çocuklarının eğitim hakkı engellendi.

* Kadınların vücutlarını ve yüzlerini kapatan kıyafetler giyinmeksizin evlerinin dışına çıkması yasaklandı.

* Kadınları ev içi şiddete karşı koruyan tüm olanaklar ve mekanizmalar sıfırlandı.

* Ülkeyi bir kadın hapishanesine dönüştüren bin bir çeşit yasaklar birbirini takip etti. Bunlar; seyahat yasağı, parklar ve spor salonlarına girişi yasağı, sürücü ehliyeti alma yasağı, güzellik salonlarının kapatılması.

* Taliban’ın kültür-sanatla ve özellikle müzikle kavgasında hiçbir şey değişmedi.”