MEDİNE MAMEDOĞLU

Semsûr- Kommagene Krallığı’nın beş büyük şehrinden biri olan Perre Antik Kenti ve Kaya Mezarları, MS 325’li yıllarda Antik Roma uygarlığı tarafından yapıldı. 2001 yılında başlayan kazılarla ortaya çıkarılan ve önemli tarihi mekânların yer aldığı antik kent bugün sit alanı kapsamında. 2020 yılında kamulaştırma kararı alınan antik kentte kazılması gereken geniş bir alan olduğu öğrenilirken, depremden sonra TOKİ ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinesinde yapılan deprem konutlarının antik kentin devamı olan Örenli bölgesi üzerinde inşa edildiği, inşa sırasında patlatılan dinamitlerin ise tarihi antik kentte zarar verdiği öğrenildi.

Mezarları ve kaya mağaraları ile tarihe katkı sunuyor

Perre, Semsûr(Adıyaman) ili merkez ilçesi şehir merkezine 5 km uzaklıkta Örenli (Pirin) mahallesinde yer alan antik kent. Antik Çağ'da Perre Antik Kent'i Helenistik dönem krallıklarından Kommagene Krallığı'nın beş büyük şehrinden biri olduğu antik kaynaklarda geçmektedir. Antik şehir Perre bir tepe üzerindeki kayalara şekil verilerek yerleşimin kurulduğu ve yapılarının bölgeden herhangi bir kesme blok taşının gelmediği sadece kayaların üzerinde dönemin mimar ya da kent halkı tarafından işlem yapılarak şekil verilen bir kenttir. Yer altı mezarları, kaya mağaraları, şaraphaneleri ve oyuk evleri ile turistlerin ilgisini çeken antik kent görenleri hayran bırakıyor.

Dinamit patlaması antik kentte de büyük zarar veriyor!

Depremin ardından binlerce binanın yıkıldığı kentte Türkiye Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde TOKİ ve Emlak Konut iş birliğinde deprem konutları inşa ediliyor. 60 bin konutun inşa edileceği alanda konut yapımı için dinamit patlatılıyor.

Dinamitlerin patlatılması ise hem şehirde yaşayan depremzedelere hem de inşaatın yanı başında bulunan Perre Antik Kentine büyük zarar veriyor. Patlatılan dinamitler az hasarlı evlerde çatlaklar oluştururken, patlama sesleri ise bölge halkına yeniden deprem olduğu korkusu yaşatıyor. Halk bu duruma büyük tepki gösterirken dinamit patlatılmasının tarihi alanlara da zarar verdiği ortaya çıktı. Konutların inşa edildiği alanın Antik Roma döneminden kalma ve sit alanı olan Perre Antik Kentinin devamı olduğu öğrenildi. 6 Şubat depremlerini hasarsız atlatan antik kent şimdi iktidarın ‘deprem konutu’ inşa çalışmalarıyla zarar görüyor.

Şehrin devamı yok olacak!

Konuya dair alanda görüştüğümüz Antik Kent çalışanı, patlatılan her dinamitin alanda çok yoğun hissedildiğini ve bununla birlikte kazılmayan alanda ki odalarında yıkılma riskinin bulunduğunu söyledi. Güvenlik gerekçesiyle ismini vermeyen çalışan konutların Perre’nin devamı olan alanda yapıldığını bu nedenle yer altında bulunan şehrin bu konutlarla gün yüzüne çıkarılamayacağı bilgisini verdi. Dinamitlerin alanda ki mezarları da büyük ölçüde etkilediği öğrenilirken, patlamaların yoğunlaşmasıyla antik kentte ki kaya mağaralarının hasara uğraması bekleniyor. İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü tarafından sit alanı olarak tescillenen alan için herhangi bir önlem alınmadığı görülürken, müdürlüğün bu duruma ilişkin bir açıklaması da ise bulunmuyor.