HANAN HARITE

Fas- Faslı kadınlar, uzun yıllardır süren feminist mücadeleye rağmen yoksulluk, temel haklara erişimde yetersizlik, şiddet, ötekileştirme ve ayrımcılıktan kaynaklanan zorluklarla karşı karşıya. Faslı kadınlar karşılaştıkları zorlukları vurgulamak için her yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle çeşitli etkinlikler düzenliyor. 8 Mart’ın önemini ajansımıza anlatan Faslı kadınlar, hikâyelerinden yola çıkarak maruz kaldıkları baskılara da dikkat çekti.

‘Hayatta kalma mücadelesi veren kadınlar 8 Mart’ta ne yapıyor?’

Toplumsal baskı ve güvenlik nedeniyle adını açıklamak istemeyen bir kadın evliliğinde yaşadığı sistematik şiddeti anlattı. Evli olduğu erkeğin uyguladığı şiddet nedeniyle boşanma kararı aldığını söyleyen kadın: “Ne ailemden ne de başkalarından gerekli desteği bulmadım. Toplumsal ve mesleki olarak başarılara imza atan kadınlar 8 Mart’ı kutluyor. Peki benim gibi hayatta kalma mücadelesi veren kadınlar ne yapıyor? 8 Mart’ı duyduğumda sanki başka bir dünyada yaşıyormuşum gibi hissediyorum. Güvenli bir yaşam hakkım bile yokken nasıl kutlayabilirim? Bugünün kadın haklarını koruma yolunda gerçek bir dönüm noktasına dönüşmesini umuyorum. Çünkü bu kutlama sadece adaletsizliğin zincirlerini kıracak kadar şanslı olanları değil herkesi kapsamalıdır" diye belirtti.

‘Faslı kadınlar çifte zorluk yaşıyor’ 

Özgür Eller Derneği Başkanı Laila Emily, 8 Mart’ın sadece bir kutlama günü değil, bir direniş günü olduğunu ifade etti. 8 Mart’ın bir yandan kadın direnişinin geldiği aşamayı hatırlatırken, öte yandan kadınların yaşadığı sorunlara dikkat çekildiğini söyleyen Laila Emily, “Fas’ta şuan da Aile Kanunu’nun gözden geçirilmesi için atölye çalışmaları yapılıyor. Kadın haklarının yasal olarak güçlendirilmesini, adaletin tesis edilmesini ve cinsiyet eşitliğinin sağlanmasını istiyoruz. Kadınlara değer vermek ve onları güçlendirmek sadece bir lüks değildir, ya da bir ayrıcalık değildir, daha ziyade gelişimsel ve sosyal bir gerekliliktir. Faslı kadınlar yoksulluk, kırılganlık ve temel haklara erişimin zayıf olması nedeniyle çifte zorlukla karşı karşıya kalıyor. Yasal olarak eşitliği sağlamakta yeterli değildir, yasal haklarla birlikte toplumda erk zihniyetin de değişmesi gerekiyor” ifadelerinde bulundu. 

‘Kadın sorunlarına yönelik çalışmalar süreklilik kazanmalıdır’

Kadına yönelik şiddete karşı etkili yasaların olması gerektiğini kaydeden Laila Emily, “Sivil toplum örgütleri, insan hakları aktivistleriyle birlikte bu konuda baskı mekanizmalarını devreye koymalıdır. Yasal olarak yapılacak reformlar uluslararası insan hakları standartlarına uygun olmalıdır. Kadınlar için gerçek yasal korumayı garanti etmek için talepte bulunmalıdırlar. Özgür Eller Derneği, özellikle kırsal kesimde okuma-yazma bilmeyen, yoksulluk ve kırılganlık içinde yaşayan kadınlarla ilgileniyor. Kadın sorunlarına yönelik çalışmalar süreklilik kazanmalıdır. 8 Mart, kadınları hakları konusunda eğitmek ve onları ilgilendiren konularla tanıştırmak için bir fırsattır" diye belirtti.

‘Kadın haklarında gerçek reformlar istiyoruz’

Fas'ta yasalar düzeyinde elde edilen ilerlemeye rağmen birçok bölgedeki kadınların haklarını ve nasıl talep edeceklerini bilmediklerini söyleyen Laila Emily, sözlerine şöyle devam etti: “Bu nedenle kadınlara yönelik farkındalık çalışmaları yürüttük. Değişimi başarmak kolektif mücadeleyi ve pes etmemeyi gerektiriyor. Yolun kolay olmadığını biliyoruz ama geri adım atamayız. Değişim kendiliğinden gelmez, zorluklara boyun eğmeyi reddeden kadınların ısrarı sayesinde gelir. Aile Kanunu’nun değiştirilmesine ilişkin son tartışmaların kadın haklarını geliştirecek gerçek reformlara dönüşmesini umuyoruz."