Haber Merkezi - BM Suriye Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, Suriye’de yaşananlar ile ilgili bir rapor hazırladı. Rapor, önümüzdeki hafta BM İnsan Hakları Konseyi'ne sunulacak.

Komisyonun dün raporla ilgili bir basın açıklaması yayımladı. Rapor Suriyelilerin on yılı aşkın bir süredir devam eden savaşın ölümcül sonuçları ve kuzey cephesinde yoğunlaşan çatışmaların yol açtığı artan acı ve zorluklarla karşı karşıya olduğu konusunda uyarıda bulunuyor. Rapor, 1 Ocak ile 30 Haziran arasında Suriye'nin kuzeybatısındaki hava saldırılarının sayısında önemli bir artma olduğunu tespit etti. Komisyon, Ağustos ayında isyancıların son kalesi olan İdlib ve Halep'te düşmanlıkların önemli ölçüde arttığına dikkat çekiyor ve yoğunlaşan savaşın yükünü sivillerin çektiğini tespit ediyor. Rapor ayrıca, kuzey Halep'te en az 92 sivilin ölümüne ve yaralanmasına neden olan, sivillerin evleri, okulları, camileri, tıbbi tesisleri ve idari binaları tahrip eden saldırıları detaylandırıyor.

Aralarında çocukların olduğu çok sayıda sivil öldü

Komisyon Başkanı Paulo Pinheiro, hükümet yanlısı güçlerle silahlı muhalif gruplar arasındaki çatışmalarda aralarında çocukların da bulunduğu çok sayıda sivilin öldüğünü ve yaralandığını söyledi. Paulo Pinheiro, “Ayrıca Rusya, özellikle sivilleri öldüren ve gıda ve su kaynaklarını hedef alan hava saldırılarıyla ilgili olarak Suriye hükümetini aktif olarak desteklemektedir” dedi.

İsrail, ABD ve Türkiye askeri müdahaleleri devam ediyor

Paulo Pinheiro, İsrail, ABD ve Türkiye'nin devam eden çatışmalara askeri müdahalesinin devam ettiğini söyledi. Raporda IŞİD militanlarının on binlerce eski eş ve çocuğunun tutulduğu Hol Kampı’ndaki kötüleşen koşulların da altını çiziliyor.

Bazı komşu ülkelerin Suriyeli mültecilerin toplu geri dönüşü için somut planlar oluşturduğuna dikkat çeken Paulo Pinheiro, “Geri dönüşler bir seçim olmalı ve güvenli, onurlu ve gönüllü bir şekilde yapılmalıdır” ifadelerinde bulundu.

İhlaller belgeleriyle yer aldı

50 sayfalık raporda, Suriye topraklarındaki bütün silahlı aktörlerin devam ettirdiği hak ihlallerinin belgelendiği belirtildi. Sivillere ve sivil yerleşimlere dönük saldırılar, ifade özgürlüğünün kısıtlanması, özel mülkiyete zorla el koyma gibi hak ihlallerinin devam ettiğine vurgu yapıldı. Raporda, ihlallerin savaş suçu kapsamında değerlendirildiği kaydedildi.

“Türkiye uluslararası hukuku hiçe sayıyor”

Raporda şu ifadeler yer aldı:

“TSK ve SMO ait tugaylar askeri amaçları için sivil mülkleri kullanmaya devam ediyor. Örneğin, Ras al-Ayn bölgesinde bulunan Davudiye köyünün Kürt sakinlerinin evlerine dönüşü, 2020’den beridir engellenmeye devam ediliyor ve birçoğunun evleri yıkıldı. Yine köylülerin tazminat talebi kabul edilmiyor. Yakın tarihli uydu görüntüleri, köyde TSK'ya ait üstlerin ve tesislerin varlığını korumaya devam ettiğini doğruladı. TSK'nın özel mülkiyete el koyması ve köylülerin tazminat hakkının yok sayılması, uluslararası insancıl hukukun ihlali anlamına gelebilir.”

“Savaş suçu olduğuna inanmak için makul nedenler var”

Türkiye'nin ve ona bağlı çetelerin, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi denetimindeki bölgelere dönük saldırılarına değinilen raporda, Türkiye'nin bölgede insansız hava araçları ile düzenlediği saldırılara da yer verildi ve Kobanê merkezine dönük gerçekleştirdiği saldırısı hatırlatıldı.

“Türkiye’den ateşlenmiş 120 mm'lik havanlarla yapılan saldırıda, bir sivil hayatını kaybetti ve aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 12 kişi yaralandı. Kentsel alanları ve köyleri vurmak için güdümsüz patlayıcı silahların kullanılmasının, sivillerin ölümüne ve yaralanmasına neden olan ayrım gözetmeyen bir saldırı başlatmanın savaş suçu olduğuna inanmak için makul nedenler vardır.”

Rapor sunulacak

Hol ve Roj kamplarında yaşananlara ve IŞİD’in bölgede artan eylemlerine de ayrıntılı bir şekilde yer verilen raporda, devletlere kamplarda bulunan vatandaşlarını geri alma, QSD'ye de kamplarda yaşanan ölümleri önleme ve soruşturma için daha fazla adım atma çağrısı da yapıldı. Rapor, 22 Eylül’de 51’inci İnsan Hakları Oturumları’na sunulacak.

Çeviri: NuJINHA