Haber Merkezi- Birleşmiş Milletler insan hakları uzmanı yayımladıkları açıklamada İran yönetimine, 25 yaşındaki Beluc kadın ve çocuk yaşta evliliğin mağduru olan Goli Kuhken’in idam cezasının derhal durdurulması çağrısında bulundu.

‘Evli olduğu erkeği öldürme’ suçlamasıyla kısas cezasına çarptırılan Goli Kuhken yaklaşık yedi yıl önce tutuklandı ve Emirabad Cezaevi’nde idam edilme riskiyle karşı karşıya.

Açıklama İran’daki insan hakları durumuna ilişkin özel raportör Mai Sato, Kadına Karşı Ayrımcılık Çalışma Grubu Başkanı Claudia Flores, Başkan Yardımcısı Ivana Krstić, üyeler Dorothy Estrada Tanck, Hina Jilani, Laura Nyirinkindi, Kadına Yönelik Şiddet Özel Raportörü Reem Alsalem ve Modern Kölelik Biçimleri Özel Raportörü Tomoya Obokata tarafından imzalandı. Açıklamada Goli Kuhken’in dosyasının, sistematik cinsiyet ayrımcılığının açık bir örneği olduğu ve idam cezasının uygulanmasının uluslararası insan hakları hukukunun ciddi ihlali anlamına geleceği vurgulandı.

Çocuk yaşta evlendirildi şiddet gördü

BM uzmanları, dosyanın İran ceza adalet sisteminde çocuk yaşta evlilik ve aile içi şiddet gören kadınların karşılaştığı sistematik cinsiyetçi önyargıların tipik bir örneği olduğunu belirtti. Açıklamaya göre, Goli Kuhken 12 yaşında zorla evlendirildi ve 13 yaşında anne oldu. Yıllar boyunca evli olduğu erkek tarafından fiziksel ve psikolojik şiddete maruz bırakıldı ve son bir tartışmanın ardından eşi hayatını kaybetti. Uzmanlar, İran mahkemelerinin davaya bakarken bu özel koşulları ve kadına yönelik sürekli kötü muamele döngüsünü dikkate almadığını vurguladı. Sorgu sürecinde okuma yazması olmayan ve avukata erişimi bulunmayan Goli Kuhken’in psikolojik baskı altında kalarak eşinin ölümünün tüm sorumluluğunu üstlenmeye zorlandığı belirtildi. Bu zorla alınan ifadeler, onun hakkında kısas (misilleme) cezasının verilmesinin temelini oluşturdu.

İnfaz her an gerçekleşebilir

BM uzmanları, kısas hükmünün önümüzdeki Ocak ayında infaz edilebileceğini belirterek “Yedi yılın ardından eşinin ailesinin, 10 milyar tümen diyet karşılığında ve Gorgan’ı tamamen terk etmesi şartıyla cezadan vazgeçmeye razı olduklarını” aktardı. Uzmanlar, kimlik belgeleri olmayan ve ailesi tarafından dışlanmış Beluc bir kadın için bu meblağı toplamanın imkansız olduğuna dikkat çekerek, bu idamın adalete değil, sadece “diyeti ödeyememe” durumuna dayanacağını vurguladı.

‘İdam derin bir adaletsizlik olacak’

BM uzmanları, Goli Kuhken’in idamının “derin bir adaletsizlik” olacağı ve yıllarca cinsiyet temelli şiddete maruz kalan, kendisini ve çocuğunu korumaya çalışan bir kadının devlet tarafından katledilmesi anlamına geldiğini ifade etti. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Goli Kuhken’in dosyası, cinsiyetçi ayrımcılığın ve etnik dışlanmışlığın nasıl iç içe geçerek yıkıcı adaletsizlikler yarattığını açıkça göstermektedir.”

Uzmanlar ayrıca, bu dosyanın İran yargı sisteminin tamamına yayılan kadınlara yönelik yaygın ayrımcılık modelinin bir parçası olduğuna dikkat çekti.