Ankara- İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi, her ayın ilk Cuma günü gerçekleştirdikleri “Barış Nöbeti’ni” bu ay İdare Gözlem Kurulu kararlarıyla tahliyeleri engellenen mahpuslar için tuttu. Dernek binasında tutulan Barış Nöbetinde “Hukuksuz ve keyfi infaz yakmalara son verilsin” pankartı asıldı.

Barış Nöbetine ilişkin açıklamayı okuyan İHD Merkez Hapishaneler Komisyonu üyesi Nuray Çevirmen, 31349 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirmesine Dair Yönetmelikle oluşturulan kurulların 6 aylık periyotlarla tutukluların iyi halli olup olmadığını değerlendirdiğini hatırlattı.

‘Kurullar Anayasa ve AİHS’e aykırı’

Söz konusu kurulların Anayasa e Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırı olduğuna vurgu yapan Nuray Çevirmen, “İHD, 12 Aralık 2020 tarihinde Danıştay'a ‘Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirmesine Dair Yönetmelik’ hakkında yürütmenin durdurulması talebiyle dava açıldı. Ancak bu dava halen sonuçlanmadı” dedi.

‘En az 269 mahpusun tahliyesi engelleniyor’

İHD’ye gözlem kurulu kararlarıyla tahliyeleri engellenen mahpuslar ve aileleri tarafından çok yoğun başvurular yapıldığını dile getiren Nuray Çevirmen, “Tahliye edilmeyen mahpusların arasında durumu ağır olan hasta mahpuslar da bulunuyor” diye konuştu. İHD’nin tespitiyle en az 269 mahpusun tahliyesinin engellendiğine, çoğu mahpusun tahliyesinin de birden fazla 6’şar aylık ve 3’er aylık periyotlarla engellenmeye devam edildiğini vurgulayan Nuray Çevirmen, şunları kaydetti:

“Bu yönetmelik doğrultusunda kurulan kurullar, kendilerini mahkeme yerine koyarak mahpuslar hakkında iyi halli olup olmadıklarına dair değerlendirmede bulunarak, koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik haklarından yararlanıp yararlanmayacaklarına karar veriyorlar. İçlerinde yalnızca cezaevi savcısı dışında hukukçu kimsenin olmadığı, mahpusların tahliye edilip edilmeyeceğine karar veren ve paralel bir mahkeme gibi hareket eden bu kurullar hukuki değildir. Çoğu mahpus hakkında tahliye tarihlerine kadar ‘iyi halli’ iken tahliye tarihinden hemen önce yapılan değerlendirmede ‘iyi halli değildir’ şeklinde karar veriliyor. Ayrıca İdare ve Gözlem Kurulu’nun mahpuslarla ilgili değerlendirmelerde, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce aldıkları disiplin cezalarını da gerekçe göstererek iyi olmadıklarına karar vermesi ‘geçmişe yürüme yasağı’ ilkesine aykırıdır.”

‘Yüzlerce politik mahpus haklarından mahrum bırakılıyor’

Gözlem kurullarının politik mahpuslar için pişman olduklarına dair beyanlar istediğine işaret eden Nuray Çevirmen, “Bu kararlardan kaynaklı olarak yüzlerce politik mahpus denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme haklarından mahrum bırakılmaktadır. Örneğin bir mahpusa kurulda kendisine yöneltilen politik bir soruya cevap vermediği için ‘iyi halli’ olmadığına karar verilmiştir” dedi.

‘Siyasi mahpuslar tekrar tekrar cezalandırılıyor’

Gözlem kurullarının, elektrik ve suyu tasarruflu kullanıp kullanmamak, kütüphaneden kitap almamak, psikoloğa çıkmamak gibi asılsız ve soyut gerekçelerin öne sürdüğüne dikkat çeken Nuray Çevirmen, “Bu gerekçelerle bir kişiye dışarıda ceza verilmesi imkansızken mahpuslar için cezalandırma gerekçesi yapılıyor. Asıl olarak siyasi mahpuslar açısından bu kurullar mahpuslara ‘pişmanlık’ dayatmaktadır ve mahpuslar kendisini mahkeme yerine koyan kurullar tarafından tekrar tekrar cezalandırılmaktadır” şeklinde konuştu.

‘Tahliyeler bir an önce yapılmalı’

Ayrıca mahpusların neredeyse tüm haklarının kullanımına bu kurulların karar verdiğini söyleyen Nuray Çevirmen, “Genel olarak hakların engellendiğini söylemek abartı olmayacaktır” dedi. Mahpusların tahliyelerinin engellenmesinin umut hakkını ortadan kaldırdığını vurgulayan Nuray Çevirmen, “Hem mahpusları hem de ailelerini olumsuz etkilemektedir. İHD olarak mahpusların özgürlüğünü engelleyen İdare ve Gözlem Kurullarının iptal edilmesini, tahliye tarihleri gelenlerin bir an önce tahliye edilmesini talep ediyoruz” diye kaydetti.