SARYA DENİZ

Haber Merkezi- Tüm dünyayı 2024 yılında en çok meşgul eden gündemlerden biri şüphesiz ki Amerika Birleşik Devletleri’nde 5 Kasım’da yapılacak 60’ıncı Başkanlık Seçimi oldu. Seçim tarihi yaklaştıkça sonucun Ortadoğu başta olmak üzere devam eden savaşları nasıl etkileyeceğine dönükte birçok farklı yorum ortaya atıldı. İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları bu saldırılarla birlikte Ortadoğu coğrafyasının nasıl şekilleneceği ve elbette adaylardan Demokrat Partili Kamala Harris'in mi yoksa Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump’ın mı kazanacağı tartışılırken, çoklu süreçlerin ‘kazanan’ tarafından nasıl yürütüleceği merak konusu. Öte yandan ABD’de kadınlar sandığa giderken kürtaj yasağını da göz önünde bulundurarak oy kullanacak.  

Kürtaj ayrıştırıcı konu

Ülkede yapılan son ankette, Başkanlık Seçimi’nde Kamala Harris ile Donald Trump’ın ülke genelinde oy oranları yüzde 48 ile eşit çıktı. Donald Trump, ekonomi ve göçmen sorununda öndeyken, Kamala Harris ise demokrasi kaygısı ve kürtaj konusunda tercih edilen aday olarak öne çıkıyor. Kürtaj seçim için çekişmeli bir konu, adaylarda son dönemde konuşmalarının bir kısmını bu gündem üzerinden oluşturuyor.

İki karşıt görüş

ABD’de eyaletlerin yaklaşık yarısında, 2022 yılının Haziran ayında Yüksek Mahkeme’nin 1973 tarihli Roe v. Wade kararını iptal edildi ve ülkede kürtaj yasağı kararının ardından kürtaja kısıtlamalar getirdi. Bu kısıtlamaların çoğu engellendi ya da iptal edildi. Kamala Harris, federal kürtaj korumasının geri getirilmesini isterken, Donald Trump ise yasaların bireysel eyaletler tarafından belirlenmesi gerektiğini söylüyor. Peki her iki aday da kadınların kürtaj hakkıyla ilgili neler yaptı ya da neler söyledi?

Kamala Harris kürtaj hakkını destekliyor

Kamala Harris, adaylığını açıkladığı tarihten bu yana kürtaj haklarına olan desteğini dile getiriyor. Kamala Harris, kürtaj haklarını koruyacak bir federal yasanın Kongreden geçirilmesini destekliyor. Kamala Haris, daha önce de kürtaj karşıtı yasa tasarılarına karşı çıktı. Üreme haklarını koruyan yasa çalışmaları yapan Kamala Haris, 2019 yılında sunulan ve kürtaj hakkını yasalaştıracak kimi düzenlemelerin de öncülüğünü üstlendi.  Adaylığının hemen öncesinde de Kamala Haris, kürtaja erişimdeki engelleri hafifletmek adına yürütme yetkisini kullandı. Biden-Harris yönetimi ayrıca kürtaj için düzenlemeler içeren federal mevzuatı da destekledi. Kamala Harris, özellikle kürtajın hamilelik boyunca veya altı haftalık gebelikten sonra yasak sayıldığı 14 eyalette kadınlara verilen zararı vurguladı. Ancak yine ülkede kadınların istediği düzey yakalanamadı bunu da belirtmek gerekiyor.

Donald Trump kürtaj karşıtı politikayı ilerletti

Donald Trump, tüm başkanlık görevi boyunca kürtaj erişimini zorlaştırmak amacıyla yargı atamaları, federal fonlama ve kimi kürtaj karşıtı oluşumları destekledi. Donald Trump, daha önce de kürtaj yasağını destekleyen yargıçları atayacağını söyleyerek seçim çalışmasının bir kısmını yürütmüştü. Donald Trump ve yönetimi en başından bu yana yasakların kabul edilmesi yönünde çalışmalar yaptı-yapıyor. Kürtaj hizmeti sunan kliniklerin desteklerini keserken, kürtajın sağlık sigortası kapsamından da kısmen çıkardı. Donald Trump, daha önceki yönetimi boyunca çok sayıda başka kürtaj karşıtı politikayı ilerletti.

10 eyalette kürtaj düzenlemesi yapılacak

Seçimde kimin seçileceği henüz net değil ama kadınların oyu ve katılımı bu seçim için önemli. Ülkede sonuçlara göre kürtaj meselesi de yeniden şekillenecek. Montana, Arizona, Missouri, Nebraska, Colorado, Florida, Maryland, Nevada, New York ve Güney Dakota'daki on milyonlarca seçmene, eyaletlerinin kürtajı nasıl düzenlemesi gerektiği sorulacak. 10 eyalette sadece hamile kadının hayatı risk altındaysa kürtaja izin veriliyor. Dolayısıyla seçmenlerden bu düzenlemeyi oylamaları da istenecek.

Seçmene oy pusulasında sorulacak

Eyaletlerde en erken 12’nci hafta olmak üzere kürtaj kesinlikle yasak sayılıyor. Kürtajın yapılması halinde kadına, eşe ve doktora kimi hapis cezaları ön görülüyor. Oy pusulalarında düzenlemelerle birlikte aynı zamanda bir nevi referandum yapılması planlanıyor. Her eyaletin talebine göre seçmenler, oy pusulasında kürtajla ilgili iki şık arasında seçim yapacak.  Kürtaj hakkının eyalet anayasalarına eklenip eklenmeyeceğine karar verecek.

Örneğin, Nebraska seçmenlerinin iki karşıt oy pusulası olacak. Biri kürtaja erişim hakkını eyalet anayasasına ekleyecek, diğeri ise eyaletin mevcut 12 haftalık yasağını istisnalar hariç anayasaya dahil edecek. Nevada seçimin belirleyici yerlerinden burada da anayasal koruma istenecek.