Haber Merkezi- İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi Hapishaneler Komisyonu, 2023’ün ilk üç ayında İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan cezaevlerinde meydana gelen hak ihlallerine ilişkin raporunu açıkladı.

İHD Hapishaneler Komisyonu Eş Sözcüsü Nuray Çevirmen, bölgede bulunan 24 kapalı cezaevinden 89 kişi, diğer cezaevlerinden de 39 kişi olmak üzere toplam 128 kişinin derneklerine başvuru yaptığını belirtti.

6 tutuklu şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi

Resmi verilere göre kapasitesi 291 bin 592 olan 399 kapalı cezaevinde, 353 bin 368 tutuklu bulunuyor. Bu kapsamda 61 bin 776 tutuklu kapasite dışında cezaevinde tutuluyor. Nuray Çevirmen, rapor ayrıntılarını paylaştığı açıklamasında 2023 yılının ilk 3 ayında çeşitli cezaevlerinde 2’si kadın 13 tutuklunun yaşamını yitirdiğini, bunlardan 4’ünün hastalığı nedeniyle yaşamını yitirdiğine dikkat çekti. 3 tutuklunun da ateşli silahla öldürüldüğü bilgisini paylaşan Nuray Çevirmen, 6 tutuklunun şüpheli şekilde yaşamını yitirdiğini kaydetti. 

Açlık grevleri devam ediyor

Hak ihlallerine karşı başlayan açlık grevlerine dikkat çeken Nuray Çevirmen, şöyle konuştu:

“Afyon 1 Nolu T Tipi’nde mahpuslar hak ihlalleri ve ayakta sayım gerekçesiyle 2 Ocak 2023 tarihinde açlık grevi başlatmış, ancak 6 Şubat’ta meydana gelen depremden sonra açlık grevini sonlandırmışlardır. Bolu F Tipi Kapalı Hapishanesi’nde tutulan bir mahpus yaşadığı sorunlardan kaynaklı olarak 14.06.2022 tarihiden itibaren ölüm orucu başlatmış, yapılan yazışmalar ve savcı ile yapılan görüşmelerden sonra 12 Mart 2023 tarihinde eylemini sonlandırmıştır.  Sincan 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Hapishanesi’nde mahpuslar Nisan ayı başlarında 3’er günlük dönüşümlü açlık grevi başlatmışlar ve hala devam edilmektedir.  Samsun/Kavak S Tipi Kapalı Hapishanesine deprem bölgesinden getirilen mahpuslara uygulanan işkence ve kötü muameleye karşın 1 günlük açlık grevi yapılmıştır.”

52 tutuklu işkence gördü

Cezaevlerinde en az 32 tutuklunun sağlık hakkının ihlal edildiğine işaret eden Nuray Çevirmen, “Adalet Bakanlığı’nın bu konudaki verileri paylaşmaması, hapishanelerle haberleşmenin sürekli olarak engellenmesi, haberleşmenin sıkı bir biçimde denetlenmesi, özellikle taşra hapishanelerinden haber alma konusunda yaşanan güçlükler, adli mahpusların yaşadıklarını basına, yetkili makamlara ve insan hakları örgütlerine (çoğunlukla) iletmemesi nedeniyle işkence ve kötü muameleye maruz kalan mahpus sayısının belirtilen sayının çok üzerinde olduğunu ortaya çıkarmaktadır” şeklinde konuştu.

Tutukluların tahliyeleri engellendi

İHD Hapishaneler Komisyonu üyesi Avukat Mahir Uslu de disiplin cezaları ve infaz yakmalara ilişkin verileri açıkladı. Buna göre İç Anadolu bölgesinde İdare ve Gözlem Kurulu (İGK) kararıyla en az 32 tutuklunun koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik hakkı ihlal edildi. Ayrıca 3 aylık süreçte kaç tutuklunun sevk edildiğine dair kesin bir veriye ise ulaşılamadı.

Adalet Bakanlığı göreve çağrıldı

Raporun sonuç kısmında Türkiye'nin taraf olduğu ulusal ve uluslararası sözleşmeler hatırlatıldı ve kurumlara çağrı yapıldı: “Heyetlerimiz ve kurumumuz; hapishane rejimi, fiziki koşullar ve uygulanan muameleler hakkında etkili bir idari ve yargısal denetim sağlanması gerektiğini tespit etmiştir. İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Muamele ya da Cezanın Önlenmesi Sözleşmesi Seçmeli Protokolü’ne uygun şekilde, ‘bağımsız’ ulusal denetim mekanizmalarının oluşturulması gerekmektedir. Tüm cezaevlerinde yaşananlara, hak ihlallerine, sağlığa erişim engellerine karşı Adalet Bakanlığı’nı, ilgili tüm kurum ve kuruluşları göreve davet ediyoruz.”