RAJA KHAYRAT

Fas - Fas'ta kadın gazeteciliği tarihinde bir dönüm noktası sayılan 8 Mart Gazetesi, Kadın Eylem Birliği tarafından “Kitlesel, demokratik, ilerici bir kadın hareketi için” sloganıyla ilk olarak Kasım 1983 tarihinde çıkarıldı. Haftalık olarak yayımlanan gazete kadınların erk sistemden kaynaklı yaşadığı sorunlara dikkat çekerken, kadın haklarının savunulmasına da katkıda bulunuyor. Kadın Eylem Birliği Üyesi Saeeda Al-Wadi, kadın gazetesine ilişkin ajansımıza konuştu.

‘Gazete için çok sayıda kadının çabası oldu’

Gazetenin çıkarılmasında çok sayıda kadının önemli çabalar harcadığını belirten Saeeda Al-Wadi, “Gazetenin hazırlanmasında makale editörlüğü ve diğer işlerle birçok kadın görevlendirildi. Uzak şehirlerden Rabat’a gelen kadınlar, periyodik olarak ayda bir toplantılarını yaptılar. Gazetenin basımı Anwal Gazetesinin matbaasında yapıldığından, gazetenin mali gelirinin basım ve dağıtım masraflarını karşılamaması nedeniyle çalışma koşulları kolay olmadı. Fas’ta Demokratik Halk Hareketi Örgütü’nün kadınların hakları için mücadele etmesi, çoğu solcu olan yeni gelenlere umut verdi. Bu da gazetenin hızla piyasadan tükenmesi, ezilen ve dışlanan kadınların sözcüsü olması nedeniyle diğerlerine göre daha fazla talep görmesine neden oldu” şeklinde konuştu.

‘Gazete şehirlere ve köylere ulaştı’

Fas'ta kadın gazeteciliği tarihinde bir kilometre taşını oluşturan 8 Mart Gazetesi’nin, şehirlerde ve köylerde geniş bir tiraj elde ettiğini kaydeden Saeeda Al-Wadi, “Kentli kadınlar ile kırsaldaki kadınlar arasında bir köprü görevini oluşturdu. Gazete kadınların sesini ve acılarını aktardı. Ayrıca kadınların temel sorunlarını ve meşru taleplerini tanıttı. Gazete tüm sınırları ve engelleri aşarak kadınlar arasında ve toplum genelinde yayıldı. Kadınlar yazımından dağıtımına, organizasyonundan ve daha birçok işine kadar bir arı kovanı gibi çalıştı. Gazeteyle kadınlara dayatılan sessizlik bozuldu. Gazete şehirlere ve köylere ulaştı. Kadınlar, Fas'taki kadın hakları mücadelesindeki yenilikleri ve mücadelelerini görmek için sabırsızlıkla gazetenin yeni sayılarını bekledi. Gazete kadınların maruz kaldığı zulmün yanı sıra birçok tabuyu da ortaya çıkardı ve konunun etrafındaki sessizlik duvarını yıkmayı başardı” ifadelerinde bulundu.

‘Erk zihniyetin değişimi için toplumsal sorunları ele aldı’

Saeeda Al-Wadi, merkez eksikliğine, kaynak yetersizliğine ve kadın gazetecilerin haber, makale ve köşe yazılarını gönüllü olarak düzenlemesine rağmen gazetenin o dönemde kadın hareketinin ortaya koyduğu algıları dile getirmede öne çıkan bir kanal olduğuna dikkat çekti. Saeeda Al-Wadi, “Henüz başlangıç aşamasındayken, kadınların ekonomik, sosyal ve siyasi haklarıyla ilgili olarak yazılar yazdı. Erk zihniyetin değişimi için toplumsal sorunları ele aldı. Kişisel Statü ve Savunma Kanunu gibi kanunlarda değişiklikler talep etti” diye belirtti.

Yeniden elektronik formatta basılıyor

8 Mart Gazetesi’nin maddi nedenlerden dolayı 1995 yılında yayın hayatına son verdiğini belirten Saeeda Al-Wadi, sözlerini şöyle tamamladı: “Ancak kadınların mücadelesi günümüze kadar devam etti. Kadın Eylem Birliği’nin elde ettiği bazı kazanımlar önemli bir aşamaya geldi. Birlik tarafından yapılan son toplantıda 8 Mart Gazetesi’nin güncel medya gerçekliğine ve kadınların gereksinimlerine yanıt verecek şekilde profesyonel bir şekilde elektronik formatta yayımlanmaya devam etmesi kararı alındı. 8 Mart Gazetesi, Fas genelinde Kadın Eylem Birliği'ni oluşturan tüm sektör ve şubeleri bir araya getiren ve tüm ülkeyi kapsayan özenli bir çalışmanın sonucudur. Kadınları ve onların haklarını savunan gazete, en fazla sayıda kadına ulaşmak, adil olmayan yasaların değiştirilmesini teşvik etmek, adaletsizliği ortadan kaldırmak ve kadınların sesinin Fas genelinde duyulması için katkıda bulunuyor.”