ROJ HOZAN

Qamişlo- Tarım birçok ülkede ekonominin temeli ve geçim kaynağı. Ekonomi ve temel alanı tarımda kadınlar daha üretken ve başarılı. Kuzey ve Doğu Suriye’de kadınların ekonomik alanda yer almaları sürekli kuşatma ve savaş tehdidi olan bölgenin kendi kendine yeterliliğinde ve toplumun ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli rol oynadı.

Qamişlo Kantonu’na bağlı Tirbê Spî ilçesinde kadın ekonomisi çalışmaları kapsamında tarım ve ekmek fırını kooperatifleri geliştirildi. Bu kooperatiflerde 46 kadın yer alıyor. Kooperatiflerden elde edilen ürünler hem ilçenin hem de burada çalışan kadınların ihtiyaçlarını karşılıyor. Tirbê Spî ilçesindeki kadın kooperatiflerinin faaliyetleriyle ilgili olarak kooperatiflerdeki kadınları ziyaret ettik.

‘Yaşamdaki değişiklikler insanların toprağa dönmesine neden olur’

Tirbê Spî İlçesi Kongra Star Kadın Ekonomi Komitesi Yönetim Üyesi Xedîca Mihemed, kadınların ekonomik alanda aktif olmasının önemi üzerine şunları söyledi: “Yaşamda meydana gelen değişim ve dönüşümler insanların doğaya ve toprağa dönmesine neden oluyor. İnsanlar ekolojik yaşama zarar verselerde, doğal toplumun koruyucusu kadın buna karşı rolünü oynuyor. Bölgemizde de böyle bir durumu var. İklim değişimi, insanlara ve doğaya yapılan saldırılar sonucunda kötü bir durum ortaya çıkıyor ve acil bir şekilde bu gidişata müdahale edilmeli. Ekonomik alanda kadınların ürettikleri ile bu sorunlar aşılabilir, kadınlara iş imkanları yaratılabilir ve toplumun ihtiyaçları karşılanabilir. Kadın ekonomi çalışmaları kadınların ekonomik alana katılımlarını kalıcılaştıracağız.”

Kadın ekonomisinin tarım kooperatifleri

Tirbê Spî 'de kadın ekonomisini geliştiren tarım kooperatiflerinden bahseden Xedîca Mihemed, şöyle devam etti: " Tirbê Spî 'de kadınların bir araya gelerek oluşturdukları 3 tarım, 3 ekmek fırını kooperatifi var. Tarım kooperatiflerinden biri Tirbê Spî'ye bağlı Dugirê köyünde yer almakta, burada 100 dönüm buğday ve kişniş ekilmiştir. Ayrıca 50 dönüm marul, soğan, sarımsak, bakla gibi bitkiler ekilmiştir. Bu yeşilliklerin bir kısmını toplayıp pazarda sattık ancak bir kısmının daha hasadını yapmadık.  Öte yandan dolmalık biber, salatalık, patlıcan, karpuz gibi yaz sebzeleri için 30 dönümlük bir arazi ayırdık ve bir kısmına ekim yaptık. Kooperatif olarak belirlenen ölçülere göre su ve gübre verdik, otları temizledik. Bu nedenle de iyi sonuçlar elde ettik. Elî Bedran köyündeki tarım kooperatifinde 18 kadın var ve 740 dönüm toprak ekime hazır. Bu arazinin 440’ı buğday, 60 dönümü kişniş ekimi için ayrıldı. Kadınlar bu kooperatif ile kendi emeklerini yönetiyor ve ürünlerini denetleyebiliyor. En son Til Merûf’daki kooperatifimiz buğday ekti. Bu kooperatifler ile amacımız kadınların emeklerini ve ürünlerini korurken toprağı da korumak.”

Ekmek fırını kooperatifleri

Xedîca Mihemed, ilçe ve çevresinde gelişen fırıncılık kooperatiflerine dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Tarım kooperatiflerimizin yanı sıra fırın kooperatiflerini de oluşturduk. Bu kooperatif 3 bölümden oluşuyor ve her bölümde 4 kadın yer alıyor. Tirbê Spî ilçesinde bu  fırınlardan biri var ve burada sac ekmeği yapılıp satılıyor. Hilwa ve Til Merûf köylerinde de fırınlar bulunmakta burada sac ekmeği ve kalın ekmek yapılmaktadır. Bu kooperatiflerin ürünlerinden elde edilen kazancın yüzde 20’si Kadın Ekonomi Komitesi’ne dönerken, yüzde 80’i çalışan kadınların oluyor. Mazot ve un ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Kadınlar ürettikleri ürünlerden ihtiyaçları kadarını alabiliyor. Biz bütün kadınlara diyoruz ki kendi gücünüze inanın çünkü inanmak başarmanın yarısıdır, bu inancın pratikleşmesi büyük başarının garantisidir.”

'Değerimi öğrendim'

Ekmek Fırını Kooperatifi’nde çalışan Laha Ali, çalışmaya katılımıyla ilgili görüşlerini şu şekilde dile getirdi: "Kadın ekonomi kooperatiflerine katılmam yaptığım işin değerini anlamam için önemli bir fırsat oldu. Şimdiye kadar bu işleri evde yapardık ancak toplumsal ekonomi için bu kadar varlığımızın değerli olduğunu bilmiyorduk. Bu fırında kadınların yardımlaşmaları çok güzel ve ortaya çıkan ürünlerden de toplumumuz memnun. Umuyorum ki tüm kadınlar güçlerini, ürünlerini ve emeklerini insanlar için kullanırlar ve bu şekilde topluma öncülük edebilirler.”