EBÎR MUHEMED

Qamişlo –  Kadına şiddet denince akıllara her ne kadar fiziksel şiddet gelse de aslında şiddetin birçok boyutu var. Bunların başında psikolojik, cinsel, ekonomik ve sanal (dijital) şiddet geliyor. Ekonomik şiddette özellikle mobbing uygulanması, kadın istihdamına izin verilmemesi, istenilmeyen bir işte zorla çalıştırılması, iş hayatındaki ileri pozisyonların kısıtlanması, eşit işe eşit ücret verilmemesi ve kadının daha az kazanması ve benzeri birçok örneği bulunuyor.

Rojava’da kadınlar ekonominin birçok alanında

Bununla birlikte birçok sorun yaşanabiliyor. Bu kapsamda kadın istihdamının ve istihdam sürecindeki sorunların giderilmesi, kadına yönelik şiddete karşı çalışmaların yapılması gerekiyor. Rojava’da devrim süreci ile birlikte Kuzey ve Doğu Suriye’de kadın ekonomisi için ekonomik komiteler ve özel kurumların kurulmasına kadar birçok çalışma yapıldı. Kuzey ve Doğu Suriye’nin tarım, ticaret ve sanayi projeleri oluşturuldu ve binlerce kadın bu projelere katılarak, ekonomik olarak başarılı oldu. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Ekonomisi Yöneticisi Armanc Muhemed, konuya ilişkin ajansımıza konuştu.

Kadınlar projelere ilgi gösterdi

2012 yılından önce rejim ve erkek zihniyeti tarafından kadına yönelik sert bir şiddetin uygulandığını anımsatan Armanc Muhemed, “Kadına yönelik uygulanan ilk şiddet ekonomik şiddettir. Her zaman erkek evde egemen olarak görülüyordu. Baas rejimi sürecinde kadınlar onların çıkarlarına göre çalışıyordu. Bu yüzden kadınlar kendi projelerini geliştirme fırsatı bulamadılar” dedi. Yaptıkları projeler için ilk önce kadınlarla bir araya geldiklerini ifade eden Armanc Muhemed, kadınların ilk başlarda projelerine ilgisiz olduğunu, ancak daha sonra kendi kendine yeterli bir ekonomi istediklerini belirtti.

2 bin kadın projelere katıldı

Kadınların mücadelesine ve ekonomi projelerinde yer almalarına ilişkin konuşan Armanc Muhemed, “2012'den sonra kadınlar özellikle ekonomik alanda önemli bir rol oynayabildi. 2015 yılında ekonomik alanda daha fazla kadın yer aldı ve Ekonomi Komitesini kurduk. İster hayvancılık olsun isterse ticari olsun, kadınların erkek egemenliğinden kurtulmaları için onlar için ilk adım olarak proje başlattık. Gerici zihniyet ile mücadele için kadınların eğitime ve desteğe ihtiyacı vardı. Bu esas üzerine eğitimler ve projeler başladı. Kadınların erkeklere elini açmaması için projeler başlatmak istedik. Bugüne kadar bu anlamda bir gelişimin olduğunu söyleyebiliriz. Bu projelerle 2 bin kadın ekonomik şiddetten kurtuldu diyebiliriz. Bütün kadınları ekonomik olarak özgürleşmesini istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Projeleri anlattı

Kuzey ve Doğu Suriye’deki projelerine değinen Armanc Muhemed, “Kuzey ve Doğu Suriye'de kadınlara açılan tarım, ticaret, sanayiydi ve daha çok da tarım alanında projeler açıldı. Bu projeler kapsamında büyük bir grup kadın tarım alanında yerini aldı. Qamişlo, Dêrik, Tirbe Spî projeleri var. Ayrıca Serê Kaniyê ve Girê Spî'nin işgalinden sonra o şehirlerin kadınları Hesekê kampında yerlerini aldı. Bu kadınlara yardım için bazı projeler açıldı. Bu projelerde yaklaşık 70 kadın yer aldı. Tirbe Spî projesini de imkanlar dahilinde genişletmeye çalışıyoruz. Qamişlo’nun Amûdê kentinde hayvancılık projemiz var. Temel amacımız kadınların kendilerini geliştirmeleridir. Bütün kadınların projeler aracılığıyla ekonomik özgürlüklerini sağlamalarını istiyoruz” diye konuştu.