MEYSA QAZÎ

Sudan- Sudan'da ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalar 2023 yılının Nisan ayından bu yana aralıksız bir şekilde devam ediyor. Ülkede büyük bir insanlık krizi yaşanırken, çatışmalardan en çok kadınlar ve kız çocukları etkileniyor. Binlerce insanın yaşamını yitirdiği yine binlercesinin yaralandığı Sudan’da 14 milyondan fazla insanın zorunlu göçe maruz kaldığı ifade ediliyor. Hem çatışmalı süreçte hem de göç yollarında kadınlar ve kız çocukları şiddetin her türlüsünü yaşadı, kaçırıldı, tecavüze maruz kaldı. İnsan hakları örgütleri yaptıkları açıklamalarla tecavüz edilen kadınların çoğunun intihar ettiğini ya da intihara teşebbüs ettiğini açıkladı.

Sudanlı kadınlar yaşadıkları zorlu süreçlere rağmen ayakta kalmayı başardı ve mücadelelerine devam ediyorlar.  Yaratıcılıklarıyla öne çıkan kadınlar geliştirdikleri projelerle ayakta kalmanın ve ekonomik olarak güçlenmenin yollarını arıyorlar. Ülkede ilham verici hikayelerden biri İslam Sir Al-Khatm’a ait. 

‘Kadınlar desteklenmeli’

İslam Sir Al-Khatm, Tıp Fakültesi diploması olan yani aslında doktor ama işsiz bir kadın. Derin yoksulluk yaşan İslam Sir Al-Khatm, aslında yaşamını idame ettirmek için çatışmalardan önce kendi işini kurmaya karar verdi. Ancak işler yolunda gitmedi. Parfüm üretimi yapan İslam Sir Al-Khatm, çatışmaların başlamasıyla kazancında ciddi gerilemeler yaşadığını anlattı. Zorunlu göçün ardından sabun yapmaya başladığını belirten İslam Sir Al-Khatm, ürünlerini pazarlarda sattığını dile getirdi ve “Sabun yapmayı dersler ve atölye çalışmaları sayesinde öğrendim. Birçok şeyi gelir kaynağı haline getirmeyi öğrenebiliriz” dedi. Çatışmaların yoğunlaşmasıyla hammaddeden ambalaja birçok ürünü elde etmede sıkıntılar yaşadığını aktaran İslam Sir Al-Khatm, özellikle kadınların desteklenmesini istedi.

Hediyelik eşyalar satmaya başladı

Yine Tıp Fakültesi öğrencisi olan Duaa Halid’in durumu da pek farklı değil. Resim yapmadaki yeteneği onu kendi projesini geliştirmesine teşvik etti. O da bu yeteneğini hediyelik eşyalar üzerinde geliştirdi. Ürünlerini çevrimiçi platformlarda pazarlamaya başladı. Duaa Halid, “Tıp alanında insana dair eğitimler alıyorum ve bu beni mutlu ediyor. Ama bir yandan da ekonomik olarak güçlenmem için çalışmam lazım. Hobimi işe çevirdim. Hem en sevdiğim işimi yapıyorum hem de okumaya devam ediyorum” şeklinde konuştu. Kitap kapakları tasarlayan, anahtarlıklar yapan Duaa Halid, işini daha da büyütmek istiyor.

İşe birçok eksikle başladığını anlatan Duaa Halid, “Baskı ya da paketleme cihazım yoktu, hatta kağıdım bile yoktu, bu yüzden matbaaları kullandım. Sık sık elektrik kesintilerinden kaynaklı sorunlar yaşıyordum. Artık kendi cihazlarım var. Kuzey eyaletinin her yerine, hatta diğer bölgelere bile hediyelik eşyalar dağıtıyorum” dedi. 

‘Her karanğın bir aydınlık tarafı vardır’

Duaa Halid konuşmasına şu sözlerle devam etti: "Yerinden edilmiş kişiler, küçük projeler başlatarak ve yeniden ayağa kalkmaya çalışarak ve zorlukların üstesinden gelmeye çalışıyor. Onlar her yerde olumlu bir etki yarattılar. Her karanlık tarafın bir aydınlık tarafı vardır, yani tam bir karanlık yoktur.”

Konuşmasının sonunda kadınlara ve özellikle gençlere mesaj vermek isteyen Duaa Halid, “Her kız çocuğuna, durmayın diyorum. Sermayem yoktu ama bir şekilde başardım. Bütçem yoktu ama artık işim genişledi ve artık ülke dışından malzeme ithal ediyorum. Başlamak için beklemeyin” dedi.