İHLAS AL-HAMRUNİ

Tunus- Tunus, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde kadın hakları konusunda sıklıkla öncü bir ülke olarak anılıyor ancak tarım alanına bakıldığında kadınların her türlü sömürüye maruz kaldığı ortaya çıkıyor. Başkente 140 km uzaklıktaki bir sahil kenti olan Sousse vilayetindeki Boufisha şehrinin eteklerinde zeytin toplayan kadınlar, birçok zorlukla karşılaşıyor. Çoğu zor sosyal koşullar altında yaşayan, ailelerinin geçimini sağlamak zorunda kalan, soğukta, yağmurda, kavurucu güneş altında çalışan kadın işçilerin hikayeleri birbirine benzer. Zeytin toplayan kadınlar yaşadıkları zorlukları ajansımıza anlattı.

‘Şiddete maruz kalıyoruz’

Kasserine kırsalından gelen 60 yaşındaki Maryam Sibai, “Beş çocuğumdan ikisi okuyor. İki çocuğumun eğitim masraflarını karşılamak bana düşüyor. Çoğu zaman toprak sahibi ve işçilerden sözlü şiddete maruz kalıyoruz, aşağılayıcı muamelelerle karşı karşıya kalıyoruz. Daha önce uzun çalışma saatlerine karşılık çok düşük ücret alıyorduk. 9 saat karşılığında 10 dinar (3 dolar) alıyorduk. Bu yıl bu tarlanın sahibi bize 25 dinar (yaklaşık 7,5 dolar) sözü verdi. 30 yıldır tarım işi yapıyorum. Bölgemdeki koşullar beni bu işi yapmaya zorladı” diye belirtti.

‘Aralıksız çalıştım’

Boufisha bölgesinde yaşayan ve üç yetim çocuğun yetiştirilmesinden sorumlu olan 50 yaşındaki Aisha Touati ise sabah erkenden kalkıp çocukları için kahvaltı ve öğle yemeğini birlikte hazırladığını söyledi. Aisha Touati, “Evdeki işlerimizi bitirdikten sonra hızlı bir şekilde kadınların buluştuğu alana gidiyoruz ve bizi zeytinliklere götürecek araca biniyoruz. Çalıştığımız tarlalar evlerimizden uzakta ve günlük olarak güvensiz koşullarda bindiğimiz araçlara kişi başı iki dinar ödüyoruz. 15 yıl boyunca dinlenmeden, tatil yapmadan aralıksız çalıştım, çünkü evde geçirdiğim gün para alamadığım anlamına geliyor. Başka yerde çalışma seçeneğim yok" şeklinde konuştu.

‘Kadınlar güvensiz koşullarda çalışıyor’

20'li yaşlarındaki genç kadın F.B. zorunlulukların kendisini tarlada çalışmaya ittiğini belirterek, şöyle konuştu “Ailemin maddi durumu zor olduğundan geçimimi sağlamak için ilk kez tarım sektöründe çalışıyorum. Tarım sektöründe çalışan kadınları koruyan yasalar var ama ben bunları gerçekten ölü bir metin olarak görüyorum, düşük ücretler ve kanunlar gibi. Tarım sektöründeki kadın işçiler de şiddetin çeşitli biçimlerine maruz kalıyor. Sosyal Koruma ve Güvenli Ulaşım kanunların varlığına rağmen kadınlar çalışma yaşamında güvensiz koşullarda çalıştırılıyor.  Kadın işçilerin korunması için bu yasaların devreye sokulmasının zamanının geldiğini düşünüyorum. Taleplerimiz arasında köylerde ve tarlalarda işe gitmek için güvenli ulaşım araçlarının sağlanması da var. Bir kamyonda 40 kadın var. Yağmurda ve sıcak havada çalışırken, sosyal güvencemiz ve diğer haklarımız olmadığı için çalışma koşulları kötüleşiyor. Bazı işverenlerin kötü muamelesine ek olarak durma hakkı da yok.”

Kadınların yüzde 33’ü sosyal güvenceye sahip

Ulusal İstatistik Enstitüsü'nün rakamlarına göre, Tunuslu kadınların yüzde 32'si kırsal kesimde yaşıyor ve bunların yaklaşık yüzde 65'i erken yaşta eğitimi bırakıyor ve kırsal kesimdeki kadınlar arasında okuma yazma bilmeme oranı yüzde 30. Tunus Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu'nun istatistiklerine göre, tarım sektöründeki işgücünün yüzde 70'ini kadınlar oluşturuyor ancak ücretleri erkek meslektaşlarından yaklaşık yüzde 50 daha az ve çok azı sosyal güvenceden yararlanıyor. Verilere göre, kadın tarım işçilerinin yalnızca yüzde 33'ü sosyal güvenceye sahip.

Tunus Demokratik Kadınlar Derneği'nin hazırladığı araştırmaya göre de Tunus kırsalındaki kadınların yaklaşık yüzde 60'ı, çoğu çalışma koşullarından kaynaklanan sağlık sorunları yaşıyor. Bunun nedeni ise düşük gelirli bölgelerde iyi sağlık merkezlerinin bulunmaması.