RAJA HAMİD RAŞİD

Irak- Kadınlar çalışma yaşamında birçok ayrımcılıkla karşı karşıya. Ataerkil toplum yapısının ağır bastığı, şeriat kanunlarına yakın kanunlarla yönetilen ülkelerde ise kadınlar bu ayrımcılığı her alanda derinliğine hissediyor. Ücret eşitsizliğinden, ucuz iş gücü gibi görülmeye birçok yönden dezavantaj yaşayan kadınlar, taciz ve psikolojik şiddetle de karşı karşıya kalıyor. Bu ülkelerden biri de Irak. Ülkede, geçtiğimiz günlerde Kişisel Statü Kanunu’nda yaptığı değişikliklerle kadın kazanımlarında ve kadının toplumsal statüsü açısından geriye götüren politikalar hayata geçiriliyor. Kadın hakları ve hak savunucuları ise kadının yaşamın her alanındaki varlığına dikkat çekerek, yasalarla güvence altına alınmasını istiyor.

Irak'taki finans sektörlerinden birinde çalışan sivil aktivist Thanaa Al-Kinani, Gazeteci Widad İbrahim ve insani yardım kuruluşunda çalışan Jihan Mahio, çalışma yaşamında kadınların maruz kaldığı ihlalleri ajansımıza anlattı.

‘Ayrımcılık özel sektörle sınırlı değil’

Irak’ta çalışan kadınların işyerlerinde cinsiyete dayalı ayrımcılığa maruz kaldığını kaydeden Thanaa Al-Kinani, “Kadınlar işyerlerinde kimi zaman yöneticiler tarafından kimi zamanda meslektaşları tarafından çeşitli ayrımcılıklara uğruyorlar. Yaşanan hak ihlalleri sadece özel sektörlerle sınırlı değildir, kamu sektöründeki kadınlarda aynı sorunları yaşıyorlar” dedi.

İşyerlerinde yaşanan ihlallerle ilgili şikayetlerin ciddiyetle ele alınmadığını kaydeden Thanaa Al-Kinani, “Adalet meselesi neredeyse yok oldu ve ben de dahil olmak üzere birçok kadın çalışan bu gibi durumlarda aşiret ve aileye başvuruyor veya işten ayrılmak zorunda kalıyor. Kişisel olarak bende ayrımcılığa ve baskıya maruz kaldım. Bu durum aile hayatımı, sağlığımı ve psikolojik durumumu olumsuz etkiledi. İş yerindeki meslektaşlarımın desteğine gelince, bu durum farklılık gösteriyor. Meslektaşlarımdan, özellikle de benimle aynı endişeleri ve iş zorluklarını paylaşanlardan bir miktar manevi destek aldım" ifadelerinde bulundu.

‘Baskıya maruz kalıyoruz’

Gazeteci Widad İbrahim ise, çalışma yaşamında kadınların özgürlüklerini kısıtlayan birçok engelin bulunduğunu söyleyerek, “Gazeteci olarak yazdıklarımız konuların birçoğu reddediliyor. Özel sektörlerde çalışan kadınlar büyük adaletsizlikle karşı karşıya, ancak işini kaybetme korkusuyla memnuniyetsizliğini dile getiremiyor. Şikayet etmenin işini kaybetmeye yol açabileceğini düşündüğünden kaynaklı kötü muameleyi görmezden geliyor. Köşe yazıları yazarak konuyu uygun bir şekilde sunmaya çalışıyorum. İhlaller kişisel hayatımızı etkiliyor. Maddi ve manevi olarak büyük baskılara maruz kalıyoruz. Meslektaşlarımızdan destek bulamıyoruz ve özellikle hastalık durumlarında maddi ve manevi destek eksikliği yaşıyoruz” sözlerine dikkat çekti.

Özel sektörde, özellikle alışveriş merkezleri, büyük marketler gibi sürekli kamera gözetimi altında olan yerlerde kadınların düşük maaşlar karşılığında çalıştığını aktaran Widad İbrahim, “Birçok kadın işyerlerinde büyük zorluklar yaşıyorlar. Daha kötüsü ise işyerlerinde yöneticiyle akraba olan bazı çalışanlar diğerlerine göre çok daha yüksek ücret alıyor. Bu nedenle diğerleri yılbaşı gibi özel günlerde çalışsalar bile maaşlarına zam yapılmıyor. Çalışanlar işlerini kaybetme korkusuyla bu duruma itiraz edemiyorlar” şeklinde konuştu.

 ‘İş fırsatları her zaman mevcut değil’

Uluslararası insani yardım kuruluşunda 13 yılı aşkın süredir çalıştığını dile getiren Jihan Mahio de,

çalışma yoğunluğunun kişisel hayatını etkilediğini ve iş ve özel yaşam arasında bazen dengesizlikler hissettiğini kaydetti. Bilgi teknolojisi gibi alanlarda önceliğin erkeklere verildiği pek çok kuruluşun olduğunu söyleyen Jihan Mahio, “Çünkü çalıştığım süre boyunca bu alanda sadece bir kadına rastladım. Ayrıca kuruluştan kuruluşa farklılık gösteren bazı ayrıcalıklara da rastlıyoruz. Özel sektörde çalışma konusunda bazı zorluklar var. İş fırsatları her zaman mevcut değil. İş sözleşmeleri genellikle bir yıllıktır. Sözleşmenin süresi dolduğunda her zaman bir belirsizlik durumu vardır ve yeniden başlama konusunda büyük bir zorluk teşkil eder” diye kaydetti.