BAHARİN LEHİB

Kabil- Afganistan’a bağlı Bamyan en soğuk kışlarından birine doğru ilerliyor. Bu kışı soğuk yapan ısı göstergelerindeki derece farkı değil yoksulluk. Taliban’ın tüm baskılarına rağmen evlerini geçindirmek için işlerini, tezgahlarını terk etmeyen kadınlarda var. Taliban’a karşı büyük direnç gösteren kadınları toplumsal ve politik baskının da ötesinde ekonomik baskı etkiliyor. Çünkü geçinemiyorlar.

Bamyanlı el zanaatleri ustası iş sahibi Salma Ahmade, “Bamyan en soğuk kışını yaşıyor. Sonbaharın başından bu yana hiç bir şekilde esnaf kazanmıyor. Havalar soğuduğu için el sanatları yaparak geçimini sağlayan kadınlarda evlerine ekmek götüremiyor. Her geçen gün geçmişe özlem duyar hale geldik” diyor.

Zahak El Sanatları Başkanı Salma Ahmadi el sanatları çarşısını anlatıyor

Salma Ahmadi aynı zamanda Zahak El Sanatları Başkanlığı görevini de yapıyor. Bundan beş yıl önce bir kaç kadınla birlikte Bamyam’da kurdukları el sanatları ve el zanaatleri pazarında kadınları örgütlemek için bir araya geldiklerini söyleyen Salma Ahmadi, “Çarşımızın amacı Afgan kadınların sanat alanındaki özellikle de el sanatlarındaki hünerlerini geliştirmek ve Afgan kültürünü tanıtmaktı. Aynı zamanda ekonomik olarak da geçimimizi sağlarken bir arada kalabilmekti” diyor.

Taliban’ın bölgedeki hakimiyetinin üzücü şekilde arttırdığını söyleyen Salma Ahmadi, “Yılın başından bu yana Taliban, Bamyan bölgesini kontrolü altına almaya çalışıyordu zaten. Ancak Ağustos ayından sonra ülke tamamen Taliban’ın ellerine teslim edildi” diyerek bunun kadınları her anlamda etkilediği hatırlatması yapıyor.

Taliban’ın gelişinden sonra çalışan sayısı önemli oranda azaldı

Salma Ahmadi, yaşananları “Aslında Taliban, Bamyan’ın kontrolünü tamamen ele geçirmeden önce Taliban’ın geleceğini ve tüm dükkanları yağmalayacağını, kadınların sokağa asla çıkmasına izin vermeyceeğini, kızları kaçıracaklarını söyleyerek çok büyük korku tohumları ektiler. Taliban’a ilk başta sessizliğin nedenini korku oluşturuyordu. Taliban geldiğinde herşeyi yavaş yavaş yaptı. Zaten önünde herşeyi yapmak için yollar açıktı. Eylül ayına kadar bir dereceye kadar da çalışabildik ancak Eylül sonrasında zaten soğuklar başlıyordu ve bu kışı soğuk yapan sadece kara kış değildi” sözleri ile anlatıyor.

Sadece 15 kadın evlerinden çalışabiliyor

Yaptıkları el sanatlarının dış ve iç turizme satıldığını belirten Salma Ahmadi, “Şu anda hiç bir şekilde ekonomik olarak gelirimiz kalmamış durumda. Çünkü turizm hem içte hem de dışa dayalı olarak çöktü. Havalar soğuk olduğu için zaten ülke içinden ya da dışından hiç kimse gelmiyor. Taliban öncesinde bunun bir yöntemi olurdu. Kalkınma Bakanlığı desteğinde el sanatları sergileri açardı. Ancak şimdi böyle birşey söz konusu değil” diyor.

Ülke yönetiminin Taliban’a geçmesinden önce kendisiyle birlikte 60 ila 70 kadının çalıştığını ancak şu anda ancak 15 kadının çalıştığını söylüyor Salma Ahmadi ve “Şu anda birlikte çalıştığımız kadınlar da ancak evlerinden çalışarak üretebiliyorlar. Güvenli yaşam ve çalışma koşullarına sahip olmadıkları için evlerinden çıkamıyorlar” şeklinde konuşuyor.

Salma Ahmadi,  uluslararası kuruluşlardan yardım istemediklerini sadece daha çok kadının üretime katılabilmesi için Afganistan’da çalışmalar yürütmeleri için çağrı yapıyor.