İHLAS HAMRUNİ

Tunus - İklim değişikliğinin etkileri son yıllarda giderek hissedilirken, başta kadınlar olmak üzere tüm yaşamı ve insanları etkiliyor. Ajansımızın sorularını yanıtlayan su kaynakları ve iklim değişikliğine uyum konusunda uzman ve danışman Rawda Al-Qafraj, özelde Tunus’ta iklim değişikliğinin kentsel alanlarda yaşayanlar üzerindeki etkilerine anlattı.

*İklim değişiklikleri Tunus'u nasıl etkiliyor?

İklimle ilgili yıl boyunca ortalama sıcaklık ve yağış oranı gibi kıtasal veriler mevcut, ancak bu göstergeler istikrarsız hale geldi. Genellikle kışın yağan yağmur ilkbahar veya yaz aylarında da düşebiliyor. Bu değişiklikler kuraklık, şiddetli yağışlar veya sellerle karşımıza çıkıyor. Arabalar, uçaklar ve birçok araçtan kimyasal maddeler atmosferdeki sera gazı emisyonlarındaki artışa neden oluyor. Sanayi ve turizm faaliyetleri sıcaklığın artmasına neden oluyor ve bu da iklimin bozulması demek. Bu değişikliklerin bir sonucu olarak Tunus'ta beşinci yıldır üst üste yaşanan kuraklık, barajlardan elde edilen su gelirlerinin azalmasına ve yeraltı su seviyesinin yenilenmesinde azalmaya neden oluyor. İklim değişiklikleri, dünyanın su döngüsünün bozulması sonucu belirli bölgelerde yağmurların tutulması, diğer bölgelerde ise kuraklık ve şiddetli yağışların meydana gelerek sellere yol açması olarak da tanımlanabilir.

*Tunus'ta iklim değişikliğinin kadınlar üzerindeki etkileri neler?

Bu etkiler kentsel ve kırsal alanlarda farklılık göstermektedir. Şehirlerdeki kadınlar açısından kuraklığın devam etmesi evlerde su sıkıntısına neden oluyor, bu da kadınları olumsuz etkiliyor. İçme suyunun kesilmesi bir gerginlik ve psikolojik baskı durumuna neden oluyor. Kentsel bölgelerdeki yüksek sıcaklıklar aynı zamanda birçok hastalığa yol açıyor. Bu durum, özellikle şiddetli yağışlar veya su baskınları söz konusu olduğunda bu bölgelerdeki kadınları hüsrana uğratıyor. Sonuçları kentsel alanlarda daha ciddi gerçekleşiyor.

İç kesimlerde, kırsal alanlarda yaşayan kadınlar gıda üretiminde ülkenin bir unsuru olarak kabul ediliyor. Yazın sıcaklıklar arttığında özellikle çalışma saatleri daralıyor. Kadınlar genellikle Mayıs ve Ağustos ayları arasında tarım işlerinde çalışıyor ve bu nedenle işe gitmeden önce evdeki işleri de tamamlamak zorunda kalıyorlar. Özellikle iş yerine ulaşmak için yaklaşık bir veya iki kilometre yürüdüğü için bu çok yorucu oluyor. Diğer durumlarda ise ulaşım araçları kullanılıyor. Kamyonlar çiftçileri bir miktar para karşılığında taşıyorlar. Bu ulaşım araçlarında ise çok sayıda kaza yaşanıyor.

Bütün bu koşullar kırsaldaki kadınları iki sorunla karşı karşıya bırakıyor. Bunlardan biri işsizlik diğeri ise daha fazla efor. Yıllar içinde kuraklığın artması, sulama suyunun ve yağmur suyunun olmaması nedeniyle iş bulmak da zorlaşıyor; bu aynı zamanda tarımsal üretimin azalması anlamına geliyor.aşıyor. İklim değişikliğinden en çok etkilenenlerin kırsal kesimdeki kadınlar olduğu söylenebilir. Yağmur ve su baskını ya da kuraklık kadınlar için kayıp anlamını taşıyor.

*İklim değişikliğinin yol açtığı yangınların etkisi ne olacak?

İklim değişikliğiyle ilgili bir konu daha var ki o da bazen kundaklama şeklinde çıkan ancak çoğu zaman yüksek sıcaklıklardan kaynaklanan yangınlardır. Sonuç olarak Tunusluların yüzde 10’u ormanların yakınında yaşıyor. Kadınlar genellikle ormanlardan yakacak odun ve şifalı otlar toplar. Orman yangınlarıyla esas olarak hayvancılık olan geçim kaynaklarını kaybediyorlar.  Böyle giderse beş veya altı yıl sonra geçim kaynakları tamamen kaybolacak. İster sel, ister yangın olsun, tüm iklim değişiklikleri kırsaldaki kadınları ciddi oranda etkiliyor. İklim dalgalanmaları sıklaştığı için artık herhangi bir aktiviteyi güvence altına alamayacak, planlama yapamayacaklar. Bu da kadınların psikolojisini ve  yaşam alanlarını olumsuz etkiliyor. Sorunlarına çözüm bulmak için sürekli düşünme halinde oluyorlar ve böylece psikolojik durumu dengesizleşiyor ve sağlığı etkileniyor.