Toprak dam inşa eden Eysa İbrahim: Hem ekonomik hem sağlıklı
Toprağın üstü de altı da kendisi de insanı korurken on bin yıla yakındır barınak olarak da kullanılıyor. Kobanê’de toprak dam inşa etme geleneklerini sürdüren Eyşa İbrahim, el emeği ile kurduklarını söylüyor.
DILUCAN BOZÎ
Kobanê – “Topraktan geldik, toprağa gideceğiz” deyimi bir ömrü anlattığı kadar üzerinde toprağın kıymetine de işaret eder. Toprak bize gıda, huzur, geçim kaynağı, ayaklarımızın sağlam yere basma hissi kadar barınmayı da sağlıyor. Neredeyse on bin yılı bulan ve belki de aşan topraktan evlerin yapımı gün geçtikçe modernize olsa da temel tekniği itibariyle özünü koruyor. Toprak, saman, kum, hayvan kılı gibi malzemelerin yanı sıra bölgelerine göre kullanılan muhtevanın içeriği değişiyor. Ama değişmeyen bir şey var ki o da biz toprağı koruduğumuz müddetçe toprakta her türlü koşulda bizi koruyor...
Uzun süre ayakta kalabiliyor
Otantik bir görünüm kadar sağlıklı bir yaşam da sunan toprak evler, yaşamın sürdüğü ve bakımı yapıldığı müddetçe ayakta kalabiliyor. Kobanêli Eyşa İbrahim, yapılan toprak damın içinde kaldığı müddetçe sağlam olduğuna, “İçinde hayat varsa ev ayakta kalıyor” diyerek özetliyor.
Hem sağlıklı hem ekonomik
Kobanê’nin doğusunda yer alan Kortikê Köyü’nde yaşamını sürdüren Eyşa İbrahim, şöyle anlatıyor evinin kendi elleriyle yapma hikayesi: “Evimi toprakla inşa ettim. Birincisi bu bizim kültürümüz olduğu için ve korumak istediğimiz için ikincisi ise sağlıklı, ekonomik olduğu için. Kültürümüzü unutmamak için yaşatmalıyız, korumalıyız. Biz atalarımızdan evlerimizin yapımını görerek büyüdük. Toprak, kerpiç, yün, saman, taş ve su kullanıyoruz evlerimizi yaparken. Genellikle dış ve iç duvarlara da geleneksel figürler işliyoruz. Yazları serin olur, kışları ise doğal bir sıcaklığı olur ve koruyucu özelliği vardır.”
“DAİŞ tarafından evlerimiz tarumar edildi”
Bölgede inşa edilen özellikle kırsal yaşam alanlarında toprak damlar olduğunu söyleyen Eyşa İbrahim, “2014 yılına kadar toprak evlerimiz ayaktaydı ama DAİŞ bölgeye girince bıraktığımız evlerin bazıları DAİŞ tarafından tarumar edildi bazıları da kendiliğinden yıkıldı. Bu evler içinde insan yaşamı olduğunda ayakta kalıyor” diye anlattı.