Tarihi Geliyê Goderne baraj tehdidi altında bir baharı daha geçirdi
İçinde birden çok endemik bitki türü ve tarihi yapıların yer aldığı Geliyê Goderne vadisi baraj tehdidi altında. Yapımına devam eden Silvan barajının bitmesi ile sular altında kalması beklenen vadide ekolojik yapı da yok olacak.
MEDİNE MAMEDOĞLU
Amed- Neolotik dönemin izlerini taşıyan tarihi Taşköprü ve Geliyê Goderne vadisi bahar ayının gelmesi ile bin bir renge büründü. Silvan, Kulp, Lice arasında bulunan vadi bahar ve yaz aylarında binlerce yerli ve yabancı turiste ev sahipliği yapıyor. Akan soğuk suyu ve eşsiz manzarası ile herkes tarafından bilinen vadi son yıllarda su altında kalma tehdidi altında.
Vadi baraj yüzünden su altında kalacak
Vadi, 2009 yılında yapımına başlanan Silvan Barajı nedeniyle su altında kalacak. Yüzde 70’i tamamlanan barajın önümüzde ki üç yıl içerisinde bitmesi bekleniyor. Barajın bitmesi ile birlikte su altında kalacak tarihi vadi ile birlikte binlerce hektarlık tarım arazisi de yok olacak. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)’ne bağlı ‘güvenlik’ iddiasıyla yapılan baraj, vadi ile birlikte birçok köyü de sular altında bırakacak.
Tarih ve doğa yok olacak
Vadi, biyolojik çeşitlilik ve endemik bitki türleri ile nesli tükenmek üzere olan birçok canlı türüne ev sahipliği yapıyor. Tarihi Taşköprü’nün de üzerinde bulunduğu vadi içerisinde birden çok mağara, suyolu ve kaya kiliseleri bulunuyor. Dağlık alanda bulunan hayvanların da geçiş yolu olan vadi köylülere de her anlamda geçim kapısı oluyor. Tarihsel ve toplumsal hafıza için önemi büyük olan Hevika, Kanika ve Kelê bölgesinde bulunan kaya mezarlar ve anıt mezarlar, Mervani’lerden kalma kale ve saray kalıntıları, Gelîyê Godernê’deki Neolitik Çağ’dan kalan mağaralar da baraj ile birlikte tehlike altında. Vadinin sular altında kalması ile tarihi yapılar da yok olacak.
Sayıları her gün artıyor
Elli yılda biriken toprakların reaksiyonları ile tarımda ya da yaşamın hiçbir alanında kullanılmayacak zehirli bir çökeltiyi geriye bırakan barajların sayısı, bölgede ‘güvenlik’ iddiasıyla her geçen gün artıyor. Şu ana kadar Hakkâri’de 5, Şırnak’ta ise 7 baraj planlaması var. Hemen akabinde yapılan Ilısu Barajı da bu mantıkla yapıldı. Silvan Barajı’nın gerekçesi de aynı iddialardan oluşuyor. Tahmini 3 yıl sonra bitmesi beklenen barajın bölgenin ekolojik yapısına büyük zarar vereceği düşünülüyor.