Güzelliklerin Annesi: Dayikî Cemal

Güzelliği ve eşsiz sesi nedeniyle güzelliğin annesi olarak tanınan Şîrîn Îbrahîm Yaqûb, toplumun feodal zihniyeti nedeniyle hem dengbêjliği hem de ailesini bırakarak kimsenin onu tanımadığı bir yerde yaşamını sürdürür.

Haber Merkezi – Şirin İbrahim Yaqup, 1907 yılında Federe Kürdistan Bölgesi’ne bağlı Süleymaniye’nin Halepçe ilçesinde dünyaya gelir. Yahudi olan ailesi Müslümanların baskıları sonucu zaman içerisinde Müslümanlaşırlar. Küçük yaştan beri dengbêjliğe merakı olan Şirin İbrahim Yaqup, dinlediği klamları aynı zamanda da söylerdi. İlk zamanlar şölen ve aile buluşmalarında klam söyleyen Şirin İbrahim Yaqup, buralarda söylediği klamlarla sanatseverlerin ilgisini çeker ve büyük divanlarda klamlarını söylemeye başlar.

Güzelliklerin anası

Sorani folklorunun ses sahibi olan Şirin İbrahim Yaqup, güzelliğinden dolayı “Cemal Anne” ve ya güzelliklerin anası olarak bilinir. Aynı zamanda hayırsever olan Şirin İbrahim Yaqup, sesinin güzelliğini klamların hizmetine koymuştur. İnce ruhu ile bölge halkı arasında tanına sevilen biri olan Şirin İbrahim Yaqup, Meryem Xan’dan sonra Kürtçe şarkıları kayıt alınan ikinci Kürt kadınıdır. Sorani lehçesinde klamları da kayıt altına almıştır. Bilinen kimi şarkıları şöyle: “Amînê amîn”, “Ay bênin benin”, “Hey belar belar”, “Xanimî Silêmanî”, “Hey axa axa ne”.  Kimi klamları da Bağdat Radyosu arşivinde kalmış. Ancak yıllar içinde klamları kalmamış ve bozulmuştur.

Eşsiz bir ses ve güzellik

Dengbêj kadınlar, kadını eve hapsetmek isteyen toplumsal gericiliklere karşı mücadele etmiştir. Meryem Xan, Elmas Xan, Ayşe Şan ve Nesrîn Şêrwan gibi Dayikî Cemal de büyük zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Her ne kadar bu kadınlar aile ve toplumun geri zihniyete karşı mücadele etse de Dayikê Cemal’in eline böyle bir fırsat geçmemiş. Bu nedenle hem dengbêjliği hemde aile ve toplumu terk etmiştir. Eşsiz sesi ve güzelliğiyle büyük baskılara maruz kalır. Toplumun feodal zihniyeti nedeniyle ömrünün sonuna kadar kimsenin onu bulamayacağı bir yerde yaşamını sürdürür.

Bağdat’a bulunan Medinet Elbit Hastanesi’nde 1979 yılında sonsuzluğa gider. Sesinin ve kendisinin güzelliğini de kendisiyle birlikte mezara götürür. Bir törenle cenazesi Şex Meiruf mezarlığında defin edilir.

Yarın: Taçsız Kraliçe Ayşe Şan: Acılarını yalnızlığını şarkılarında yaşattı