NİAN ÇUBUK

Mahabad- Mahabad Amfitiyatrosu’nda sahnelenen “Chereme Seriyekani Piyaviki Mordovo” adlı komedi oyunu, yakın zamanda eşini kaybeden ve onunla zihninde konuşmaya devam eden Peri adlı bir kadının hikayesini konu alıyor. Eşinin ölümünden bir gün sonra Peri, yıllardır görmediği eski arkadaşı Mesud’dan başsağlığı için bir görüşme talebi alır ve olay örgüsü devam eder.

Daha önce Kurmanci lehçesinde “Ve Kov Peh Ri” gibi farklı adlarla Salmas ve Urmiye gibi kentlerde de sahnelenen oyun, Peri’nin hayatına yeniden giren Mesud üzerinden ataerkil toplumun kadın üzerindeki baskısına dikkat çekiyor.

Yurt dışından dönen ve uzun süredir eşinden ayrı yaşayan Mesud, Peri’ye yıllardır süren aşkını itiraf eder. “Asu” adlı ruhun Peri’nin karşısına çıkardığı zorlukların ardından ikili evlenmeye karar verir. Ancak oyunun sonunda Mesud’un da talihsiz bir kazayla ölmesiyle Peri, evde iki fotoğraf çerçevesiyle baş başa kalır ve hikaye kara mizahla son bulur.

Oyuna yoğun ilgi

Oyun, yapımcılığını Omid Khakpour, yönetmenliğini ve başrollerini Bahareh Khezrsavar, Farzad Soroush ve Kavian Marouf’un üstlendiği bir ekip tarafından hazırlandı. 9–14 Aralık tarihlerinde halkla buluşan gösteri, yoğun ilgi üzerine iki gün daha uzatıldı. Kamran Shahlaei tarafından Farsça yazılan eser, bu gösteri için Befrin Sharafkandi tarafından Sorani Kürtçesine çevrildi.

Oyun, Rojhilat Kurdistan başta olmak üzere pek çok toplumda eş kaybının kadınlar için yalnızca bir yas süreci değil, aynı zamanda toplumsal baskı, kısıtlama ve yargılamaların da başlangıcı olduğuna dikkat çekiyor. Eşini kaybeden kadınlar hem duygusal kayıplar hem de aile ve çevre baskısıyla mücadele etmek zorunda kalıyor. Yeniden evlenmek ise çoğu yerde hala yasaklanmış ya da ağır biçimde eleştirilen bir davranış olarak görülüyor. Bu yazılı olmayan kurallar, kadınların yeniden kurmak istedikleri hayatı zorlaştırırken, kimi zaman temel haklarını ve hatta çocuklarının velayetini kaybetmelerine kadar varan toplumsal sorunlara yol açıyor.