نەتەوە یەکگرتوەکان، ١٥/٩ی هەموو ساڵێکی بە بڕیاری A ٦٢، لەساڵی ٢٠٠٧، دەست نیشانکردووە وەک رۆژی جیهانیی دیموکراسی لەو کاتەوە هەموو ئەو وڵاتانەی ئەم بڕیارەیان ئیمزا کردووە و هانی حکومەت و وڵاتانی دیکەش دەدەن کە پایە سەرەکییەکانی دیموکراسی "ئازادی و مافەکانی مرۆڤ" پتەو بکەن، بڕیاری ئاماژە پێدراو هاوتەریبی راگەیاندراوی جیهانی مافەکانی مرۆڤ (٣/٢١) کە ئاماژە بەوە دراوە “خواستی گەل سەرچاوەی دەسەڵاتی حکومەتە کە هەڵبژاردنی پاک و ئازادیی دەنگدان زامنی دەکەن” ئەمە جگە لەوەی بەڵگەنامە و رێککەوتنامە جیهانییەکان کە دواجار کەناڵێکی تری هەنگاوی حکومەتەکانە بەرەو دیموکراسی، پاراستن و گرنگیپێدانە بە ژنان- گەلە رەسەنەکان- خاوەن پێداویستیی تایبەت و پێکهاتەکان، ئەگەرچی لەم رۆژ و یادەدا زۆربەی وڵاتان روویەکی گەش پیشان دەدەن، بەڵام لە راستیدا راپۆرتەکانی سێبەر، پاشەکشەی ئازادیی رادەربڕین، بارودۆخی ژنان - پێکهاتەکان- خاوەن پێداویستیی تایبەت ئاماژەکانیان جیاوازە، بەپێی راپۆرتێکی ئینتەرناشنال ئایدیا کە رێکخراوێکی سویدییە و بنکەی سەرەکی لە ستۆکهۆڵمە، راپۆرتەکە چاودێری ساڵانی ٢٠١٧ تا ٢٠٢٤ی کردووە و ئاماژەی مەترسیداری تێدایە بە پاشەکشەی ئازادیی رادەربڕین کە پانتایی دیموکراسییە و سەرکەوتنی پرۆسەی دیموکراسی بەندە بە گونجاندن و کارکردنی ورد لەسەر پەرەپێدانی ماف و دابینکردنی مافە زەوتکراوەکان.

 

هەر کۆمەڵگەیەک بەپێی سروشتی خۆی پرۆسە درێژخایەنەکەی دیموکراسی تەی دەکات، بە واتایەکی تر بە هیچ شێوەیەک هاوردە ناکرێت و مۆدێلی وڵاتێک بۆ وڵاتێکی دیکە نابێت و دیموکراسی تەنها پەیوەست نییە بە دەسەڵاتی سیاسییەوە، بەڵکو چەندین رەهەندی ئابووری و کۆمەڵایەتی و رۆشنبیری و سیاسی هەیە و هەمیشەش پەیوەندییەکی راستەوانە هەیە لە نێوان پەرەپێدانی ئابووری و کۆمەڵایەتی لەلایەک و دیموکراسی و مافەکانی مرۆڤ و بەڕێوەبردن لەلایەکی ترەوە، بە پێی سروشتی کۆمەڵگەکان پێویستە هەنگاوەکانی بەرەو دیموکراسی دیاریبکرێت، ئەمەش پێویستی بە دڵسۆزییەکی زۆر و کاری بەردەوام و ئیرادەیەکی بەهێز هەیە.