SARYA DENİZ

Navenda Nûçeyan- “Wateya jiyanê, di rastiya bêhn standin û dayînê, lêdana dil ya rêwîtiyek ber bi îdealek ve, herikînek bêdawî bixwe de ye. Yan jî, mezinahiya wan hestan nayê fêmkirin. Ewqas bi wate û girîngbûna mirinê; sedema ku mezinahiya jiyanê di nav wî de veşartibû ew bû ku yên ku dijîn bedew û wêrek bûn.” Wiha digot yek ji damezrênerên PKK’ê Sakîne Cansiz. Di her qada jiyana xwe de nîşan da ku jiyan şêweyek yê berxwedanê ye. Li Zindana Amedê ya ku îşkenceya herî tarî û hovane lê dihat jiyîn, navê 10 salên derbazbûyî û navê gelek carên ku bi mirinê re rû bi rû mayînê ‘azadî’ bû. Netirsiya, ji şer nereviya. Di 9’ê Çileyê de ku weke rojeke sar a sala 2013’an tê li bîranîn, ew û Nûnera Kongreya Neteweyî ya Kurdistanê (KNK) ya Parîsê Fîdan Dogan û endama Tevgera Ciwanan Leyla Şaylemez hatin qetilkirin.

Pêvajoya qetlîam û dozê

Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan û Leyla Şaylemez di 9'ê Çileya 2013'an de li Buroya Enformasyonê ya Kurdistanê ya li Parîsê hatin qetilkirin. 3 siyasetmedarên jin bi çeka ku dengbir êxistinê hatin qetilkirin. Piştî qetlîamê yekser kiryar Omer Guney hat girtin. Di sala 2013’an de ji ber sûcê “qetlê” der barê wî de lêpirsîn hat vekirin. Lêpirsîn di Gulana 2015’an de hat temam kirin. Tevî ku lêpirsîn bi dawî bû jî doz nehat vekirin. Li bendê bûn ku danişîna ewil a dozê di 23’ê Çileya 2017’an de bi sûcê “suîkasta bi rêxistinê re têkildar” were kirin. Lê wisa pêk nehat. Hat îdiakirin ku kujer Omer Guney di 17'ê Kanûna 2016'an de demek kin beriya dadgehê jiyana xwe ji dest da. Fransa li ser vê qetlîamê lêkolîneke kûr nekiriye û wekî ku komkujî qetilkirinekî ji rêzê hat dîtin. Di qetlîamê de rastiya MÎT’ê li holê bû, beriya qetlîamê gelek caran Omer Guney serdana Tirkiyeyê kir û li wir bi kî re hevdîtin kir nehat eşkerekirin û Fransa jî bi hinceteke çêkirî ya weke “sira dewletê” komkujî veşart.

Hat xwestin ku yekalî were nîşandan

Ji aliyê din ve derket holê ku Omer Guney dema di girtîgehê de bû bi sîxurên MÎT'ê yên li Elmanya û Belçîkayê re têkiliyên nêzîk hebû. Serdegirtinên polîsên Elman; di yek ji seansên tedawiyê ya Omer Guney a li nexweşxaneya Salpetriere de, bi piştgiriya lojîstîk a MÎT'ê di kêliya dawî de plana revandina wî hat astengkirin. Dîsa tevî tespîtên li Elmanya û Belçîkayê jî ji bo ronîkirina planên paş yên bûyerê tu gav nehatin avêtin. Ev komkujî dihat xwestin ku weke qetlîama ferdî ya kesekî ‘nexweşê derûnî' were nîşandan.

Qetlîam di pêvajoyek çawa de hat jiyîn?

Bê guman ev komkujî ne qetilkirinek ji rêzê bû ku wek dewletan di got. Li pişt wî peywendiyên dewleta Tirk û Fransayê hebûn, ku hê jî bi temamî nehatine eşkerekirin. Lê belê, her çend ew nehatin ravekirin jî, tiştê ku wan destnîşan kir zelal û xuya bû. Ji 27’ê Tîrmeha 2011’an heta 3’ê Çileya 2013’an destûr nehat dayîn ku Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan bi malbat û parêzerên xwe re hevdîtinê pêk bîne. Ji bo şikandina tecrîda li ser Abdullah Ocalan, girtiyên ji doza PKK û PAJK’ê di 12’ê Îlona 2012’an de dest bi çalakiya greva birçîbûnê kirin. Piştî hevdîtina birayê xwe Mehmet Ocalan a li Girava Îmraliyê, li ser banga Abdullah Ocalan çalakiya greva birçîbûnê di roja 68’an de bi dawî bû. Hevserokê Kongreya Civaka Demokratîk (DTK) yê wê demê Ahmet Turk û Parlamentera Partiya Aştî û Demokrasiyê (BDP) ya Êlihê Ayla Akat Ata pêvajoya yekemîn a di bin navê “çareseriyê” de bi Abdullah Ocalan re li Girava Îmraliyê dest pê kir. Heta 5’ê nîsana 2015’an civîn dewam kir di 3’ê Çileya 2013’an de pêk hat.

Piştî vê hevdîtinê Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan û Leyla Şaylemez hatin qetilkirin. Bi qetilkirina 3 jinan re, hat armanckirin ku pêvajoya ku bi Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan re hatiye destpêkirin, bê dawî kirin. Hevdîtin berdewam kirin. Li ser vê yekê Abdullah Ocalan der barê suîkasta hatî jiyîn de nirxandinên girîng da.

Abdullah Ocalan: Hedef diyaloga ku me pêş xistî bû

Abdullah Ocalan diyar kir ku ev suîkast wateya ku li dijî wî hatiye kirin jî digire û got, bi Sakîne Cansiz re têkoşîna azadiyê ya jinan hedef hat girtin.

“Armanc diyaloga ku me pêş xistî bû. Tê xwestin ku Musteşarê MÎT'ê bê xistin. Emre Uslu û Mehmet Baransu MÎT’ê kirin hedef. Li pişt wan hêzeke mezin heye. Florida navenda kontra ye. Abdullah Çatlı du caran çûye wir. Suîkasta Papa bû qetilkirina Palme. Qetilkirina Sakîne jî karê van curê koman e. Gladîo ya nû bi tevahî nayê fêm kirin. Her tiştê ku li ser navê çareseriyê dihat kirin sabote kirin. Bûyera Sakîne di min de dudiliyeke mezin derxist holê. Ne zelal e. Sakîne nûnertiya aştiyê ya li Ewropayê dikir. Komkujî hê jî nehatiye ronîkirin.”

Abdullah Ocalan gotibû û hişyarî dabû ku piştî wê hevdîtinê dibe ku hêzên pêşeng bibin hedef.

Jinan soza têkoşînê dan

Li Fransa û Tirkiyeyê 3 jinên ku sembolên aştiyê ne ji aliyê hezaran jinan ve hatin oxir kirin. Sakîne Cansiz li Dêrsimê hat definkirin. Li ser tabûta wê jinan xavikên spî yên sembola aştiyê raxistin. Dîsa jinan tabûta Sakîne Cansiz dan milê xwe. Jinan bi dirûşma “Jin, jiyan, azadî” soza têkoşînê dan Sakîne Cansiz. Fîdan Dogan li navçeya Nurhak a Mereşê hat oxir kirina bêdawîtiyê. Bi hezaran kes beşdarî merasîma cenazeyê wê bûn. Leyla Şaylemez li Mêrsînê ji bo rêwîtiya xwe ya dawî hat oxir kirin. Bi hezaran jin beşdarî merasîma cenazeyê Leyla Şaylemez jî bûn. Piştî qetilkirina van her sê jinên ku jiyana xwe ji bo aştî û azadiya gelê xwe feda kirin, jinên pêşeng li her derê bûn hedef û hatin qetilkirin. Jin îro jî dibêjin Sakîne Cansiz û hevalên wê li kû mabûn: Berxwedan jiyane/Yaşamak direnmektir

Ji Walitiya Dêrsimê qedexe

Walîtiya Dêrsimê ragihand ku ketin û derketina rêya Gundê Korkesê (Sûtlûce) bi hinceta ku dê ji bo Sakîne Cansiz bîranîn were lidarxistin, hatiye qedexekirin. Bi hinceta ku dê li ser goristana Sakîne Cansiz bîranîn bê lidarxistin, ketina gund hat qedexekirin.

Di daxuyaniyê de hat diyarkirin ku ji bo li ser gora Sakîne Cansiz di gelek hesabên medyaya dîjîtal de banga kombûnê tê kirin û li ser malperan hewl hat dayîn rojev bê çêkirin û Ji bo pêşî li xirabûna hawîrdora baweriyê ya li parêzgeha me bê girtin, di 9'ê Çileyê de saet di 23.59’an de li ser rêya gundê Sûtlûceyê hemû ketin û derketina kes û wesayitên ku pêwendiya wan bi hev re nîne, hatiye qedexekirin.”

Li goristana Asrî ya Dêrsimê ku 2 kîlometre dûrî navenda bajêr e, li ser dîwarê ku 3 metre bilind e wêneyê Sakîne Cansiz, stêrk û baskên kevokan jî heye.